7 сыныптарға арналған жаздық тапсырмалар

Летние задания по русскому языку для 7 класса

Задание
1. Прочитайте текст
          Представьте плавающий айсберг. Этот айсберг называется ―Человек‖. Его верхушка плавает над поверхностью океана, а нижняя и большая часть скрыта от нашего взгляда. 
Внутренний мир человека – скрытая часть, и еѐ изучение даѐт ответы на множество самых разнообразных вопросов. 
         Один из занимательных вопросов – эмоции человека. Механизмы эмоций объясняют, почему одни люди видят мир в светлых тонах, а другие часто переживают депрессии. Эмоции объясняют природу лени, страхов, неконтролируемого гнева. Эмоциональная сфера тесно связана с успешностью человека в семье и обществе, с его самооценкой. 
         Набор эмоций каждого человека неповторим как отпечатки пальцев. Казалось бы, существует определѐнное количество эмоций: страх, радость, злость, удивление, обида, интерес и множество других. Но если собрать группу людей и попросить описать ощущения от радости, то окажется, что одна и та же эмоция с названием ―Радость‖ у каждого ощущается по-своему. Кто-то в моменты радости чувствует, как внутри грудной клетки раздувается шар оранжевого цвета и излучает сияние во все стороны. Другой скажет, что радость – это тѐплая энергия, которая исходит из живота, поднимается до макушки и волнами ―выплывает‖ из глаз в окружающий мир. Кому-то переживание радости приносит ощущение лѐгкого и воздушного тела. У некоторых радость находится в голове или в руках. У кого-то в затылке или на спине. 
Вариантов радости существует столько же, сколько и людей на планете Земля. 
2. Определите и запишите тему текста  (о чем текст?). 
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
3.  Сформулируйте и запишите основную мысль (чему учит текст?).
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 
4. Определите и запишите стиль текста и тип речи. 
_Стиль_____________________________________________________________________________________Тип________________________________________________________________________________
Задание 1 
Прочитайте текст

Единственная красота

             Мальчик размечтался перед сном. «Вот скоро стану взрослым, и что я сделаю для людей? — подумал он. – Давай подарю всем жителям Земли что-то самое прекрасное, чего никогда не было и не будет». И начал он перебирать, какую такую Красоту подарить людям. «Построю великолепный Храм». Но сразу передумал: храмов прекрасных очень много. Подумал еще: «Сочиню необыкновенную Песню!» Но опять замешкался: песен тоже много. «Лучше изваяю нерукотворную Скульптуру!» И снова отбросил мысль: скульптур нерукотворных много. И он загрустил. Так и заснул с этой мыслью. И увидел сон. 
            Пришел к нему Мудрец. «Ты хочешь подарить людям нечто самое прекрасное?» - спросил он. «Да, очень хочу!» — с жаром ответил мальчик. «Так подари, чего медлишь?» «Но что? Все уже сотворено!» И начал перечислять: «Хотел бы построить Храм, но все храмы уже построены…» Мудрец прервал его: «Не хватает одного единственного Храма, который можешь построить только ты…» Мальчик продолжил: «Хотел бы сочинить Песню, но их тоже много…» Мудрец опять прервал его: «Людям не хватает одной единственной Песни, и ее можешь сочинить только ты и спеть ее в Храме том…» «Думал изваять великолепную Скульптуру, но разве осталось что-либо не изваянное?» «Да, - сказал Мудрец, - не изваяна одна единственная Скульптура, которая так нужна людям, и можешь изваять ее только ты и украсить ей Храм твой». Мальчик удивился: «Ведь все уже сделано!» «Да, но всей той Красоте мира не хватает только одного великолепия, творцом которого можешь стать ты», - сказал Мудрец. «И что это за Красота, которая выпала на мою долю?» И произнес Мудрец волшебным шепотом: «Храм есть ты, сделай себя великолепным и благородным. Песня есть душа твоя, утончай ее. Скульптура есть твоя воля, изваяй свою волю. И получат планета Земля и вся Вселенная Красоту, которую еще не познал никто». 
            Мальчик проснулся, улыбнулся Солнцу и шепнул самому себе: «Теперь я знаю, какую Красоту могу подарить людям!» 
Задание 2 

Выпишите глаголы из 1 абзаца, заполняя таблицу  Глаголы совершенного вида Глаголы несовершенного вида

Задание 3 
Найдите и выпишите из текста глаголы
Изъявительного_____________________________________________________________________________
Повелительного_____________________________________________________________________________
Условного _________________________________________________________________________________
наклонения

Граматические задания

1. Продолжите синонимический ряд:

Бой, ___________________________________________________________________________________

Родина, ________________________________________________________________________________

Интересный, ___________________________________________________________________________

Умный, ________________________________________________________________________________

Дорога, ________________________________________________________________________________

Разговаривать, __________________________________________________________________________

2. Подбери антонимическую пару:

Далеко-_________________                                            умный-__________________

приятный-_______________                                           добрый-__________________ 

засветло-________________                                           бесстрашно-________________

Правда-________________                                             родина-______________________ 

враждовать-______________                                          забывать- ___________________

ложь- ___________________                                           сказка- _____________________ 

3. Спишите предложения, вставляя пропущенные буквы. Раскройте скобки, сделайте синтаксический разбор ВСЕХ предложений.

Будь его другом

     Деревце пр…тягивает (к)тебе  ветку. Так пр…тягивают (на)дружбу руку. Тебе (с )ним вместе р…сти. Будь же его другом!

     Дерев…я живут долго. Надо их с…хранять. Пригл…ди (за) каждым деревцем. (Не) обижай, (не ) ломай его, (не )давай это  (с,з?) делать другим. 

     (Во)всех странах мира (по)садка дерев…ев – праз…ник. Деревь…я с…жают (в)память важных с…бытий, (в)знак дружбы, (в)честь приезда г…стей.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

  7-сынып

Writing

1

2

3

Reading 7^th grade

The Planets

The Sun is at the center of the planets. Close to it are the inner planets - Mercury, Venus, Earth and Mars.

Mercury the planet closest to the Sun, is a cratered rock not much bigger than our Moon. It is incredibly hot and unable to support any kind of life. The atmosphere contains sodium and potassium.

Venus is the next planet from the Sun and is about the same size as the Earth. The atmosphere is made up of mainly carbon dioxide. The surface temperature can be as high as 480 degrees Celsius. There is no life of any kind on the planet Venus.

Earth is the only planet that has the conditions to support life. The surface is neither very cold nor very hot. Water can exist in all its three forms - as gas, liquid, and solid. These conditions allow plants and animals to live and reproduce.

Mars, the first planet beyond Earth is smaller than the Earth. The atmosphere is made up mostly of carbon dioxide. Water exists on this planet, but only in the form of ice. The whole planet is a red, lifeless desert.

The outer planets, Jupiter, Saturn, Uranus, and Neptune are called the gas giants. They are much larger than the Earth. The outermost planet, Pluto, is no longer classified as a planet. It is now called a dwarf Planet. It is so far away, it is a mystery.

Answer the questions below

 

1How many planets are there?

six

seven

eight

2The is at the center of the planets. 

3The dwarf planet, , is a mystery.

is the planet closest to the Sun.

4The planet is about the same size as the Earth.

5Water exists on the planet Mars in the form of .

6Water exists on the planet in three forms. 

7Which planet is a red, lifeless desert? 

Mars

Mercury

Venus

8Which planets are called the gas giants? 

Mercury, Venus, Earth, Mars

Jupiter, Saturn, Uranus, Neptune

 Global Warming or Climate Change?

Climate Change is any significant change in the climate of the Earth. These changes can be temperature, precipitation, wind, humidity, etc. Climate Change occurs because of many things. The heat from the sun and a change in the Earth's orbit may affect the climate on Earth. The way the oceans on Earth circulate can have an effect on the Earth's climate. And finally, human activity can change the climate of the Earth. For example, burning fossil fuels such as gasoline and coal can affect the climate on Earth. Changing the landscape of the Earth, by cutting forests, filling swamps, laying large amounts of concrete over grasslands, can have a great effect on the Earth's environment.

Global Warming is an average temperature increase in the atmosphere of the Earth's surface and troposphere. Global Warming can be caused by natural and human events. Too much carbon dioxide (CO2) introduced into the air can produce Global Warming. Global Warming often refers to a warming that can occur as a result of increased CO2 emissions by man. This can create a greenhouse effect. The greenhouse effect traps heat within the atmosphere causing the average temperature of the Earth to increase. This increased temperature causes ice caps to melt. The melting of the Earth's ice caps causes sea levels to rise, thus changing the Earth's landscape.

 

1. Climate Change is

significant change in the climate on the Earth.

significant change in the size of the Earth.

significant change in the rotation of the Earth.

None of the above.

2. Global Warming is

an average temperature decrease in the atmosphere of the Earth's surface and troposphere.

an average increase in the rainfall on the Earth's surface.

an average temperature increase in the atmosphere of the Earth's surface and troposphere.

All of the above.

3. Climate Change can occur because of a change

in the rainfall on Earth.

in the sun's heat.

in the moon's orbit.

None of the above.

4. Too much carbon dioxide in the Earth's atmosphere can cause

carbon rain.

high oxide levels.

Global Warming.

All of the above.

5. Heat trapped in the Earth's atmosphere, causing the average temperature to rise, is called

the warming house.

the changing climate.

the clean-house effect.

the greenhouse effect.

6. The way the ocean's currents flow can effect the

sun.

climate.

atmosphere.

All of the above.

7. Human activity, such as burning fossils fuels, can

effect the sun.

effect the climate on Earth.

effect the climate on the moon.

All of the above.

8. The melting of the Earth's ice caps causes

rainfall increases.

a rise in oxygen levels.

a rise in sea level.

None of the above.

9. Humans can change the landscape of the Earth by

space travel.

using telescopes.

cutting trees and filling swamps.

All of the above.

10. Climate Change can be seen in

temperature changes.

rainfall changes.

wind changes.

All of the above.

 

Б.Момышұлы атындағы №45 қазақ классикалық гимназиясы

ҚАЗАҚСТАН ТАРИХЫ ПӘНІНЕН 

6-СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫНА АРНАЛҒАН

ЖАЗҒЫ ТАПСЫРМА  

Дайындаған: тарих пәнінің мұғалімі 

Тасқожаева А.Б.

 

Тапсырма:

1. Хронологиялық тізбектеме. Берілген мемлекеттердің  ішінен  ерте орта ғасырларда өмір сүрген мемлекеттерді  хронологиялық ретімен орналастырыңыз:

Қарахан мемлекеті, Түргеш қағанаты, Оғыз мемлекеті, Түрік қағанаты, Қыпшақ хандығы, Батыс Түрік  қағанаты, Қарлұқ қағанаты, Қарақытайлар мемлекеті, Қимақ қағанаты ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. Сәйкестендіріңіз:

1.       Бұмын  қаған		A.      «Сүзеген»
2.       Шыңғысхан		B.      «Салқам»
3.       Жәнібек хан		C.      «Елхан»
4.       Едіге		D.      «Ұлы хан»
5.       Жәңгір		E.       «Әбусаид»
6.       Сұлу қаған		F.       «Әмір»

3.  Тарихи ондық». Берілген оқиғаларды хронологиялық  реттілігімен жазыңыз.

Оқиға	Мерзімі	Дұрыс жауабы
Қазақ хандығының құрылуы
«Отырар опаты»
Қарахандар ислам дінін мемлекеттік деп қабылдады
Қарақұм жиыны өткізілді
Батпақ шайқасы
Айғыржар жеріндегі қазақ-бұхар шайқасы
Атлах шайқасы
Орбұлақ шайқасы
Ұлы Жібек  жолының халықаралық маңызға ие болуы
Түрік қағанатының екіге бөлінуі

4.  Тарихи диктант. Бос орындарға тиісті сөздерді жазыңыз.

1.      Қыпшақтардың батыс бірлестігі…....... тайпадан тұрады.

2.      Хандық биліктің орталығы ….............. деп аталады.

3.      Күші және беделі басым оң қанаттың ордасы Жайық өзені бойындағы……...... қаласының орнында болса, ал сол қанаттың орталығы Сырдария бойындағы……................ қаласында орналасты.

4.      Қыпшақтар негізінен ….......................................... шаруашылығымен айналысты.

5.      Қыпшақ мемлекетінің қоластына ХІғ. ...........................жері толығымен көшеді.

6.      Қыпшақ  тілінде    құлды............................деп атаған.

7.      ..................................................................аралық «Қыпшақтар даласы» деп аталды.

8.      Сыр бойындағы қалалар үшін ХІІІғ...................................шайқастар болып өтті.

9.      Қыпшақтардың халық болып қалыптасуына ..........................нұқсан келтірді.

10.   Қыпшақтарды орыс деректерінде ........................ деп атаған. 

11.  Қыпшақтардың шығыс  бірлестігі….. .........тайпадан тұрады.

12.  ХІІғ. бастап қыпшақтар бірлестігіне.................................................... тайпалар қосылды.

13.  Қыпшақ тайпаларының  ішіндегі ең беделдісі.....................................тайпасы..

14.  Қыпшақтар мен Хорезмдіктер арасындағы  күрес ....................................біржола тоқтайды.

15.  Қыпшақтар тары мен күрішті көп өсіреді деп жазған еврей саяхатшысы.....................

16.  Қыпшақтарда шаруашылықтың  қосымша түрі .........................................болған.

17.   Дунай бойындағы қыпшақтарды  венгрлер...............................деп атаған.

18.  Хорезм шахы Текеш ..............ж.  Сығанақты басқарып отырған Қадыр –Буке  ханға қарсы жорыққа атанды.

19.  «Қаңлылар қыпшақша сөйледі екен » деп ....................................жазды.

20.  ХІғ. бастап Қазақстанда .................................басқа барлық жерде қыпшақтар билігі орнады. 

5. Ескерткіштерге сипаттама жасаңыз.

Ескерткіш	Орналасқан жері	Хроно логиясы	Сипаттама
Ақыртас ғимараты
Білеулі  ғимараты
Сардоба құрылысы
Дың ескерткіштері
Будда ғибадатханалары
Баба –Ата мешіті
Боран мұнарасы

6. Тұлғаны таны:

1. Мен бүкіл әлемді басып алып билеуші атанамын, 20жыл бойы күресіп монғол тайпаларын біріктірдім, басып алған жерлерімді балаларыма ұлыс ретінде бердім.(........................................)

2. Мұсылман деректерінде әділ адам, мұсылман елдеріне үнемі қамқорлық жасап, мешіттер салдырған. Алтын Орданың экономикалық қуаттылығын арттырған. Ол туралы парсы тарихшысы Жувейни дерек қалдырған. (............................................ )

3. Осы хан тұсында Ақ Орда Алтын Ордадан  мүлде оқшауланады. Орда Еженнің ұрпағы,1368-1369жж. өз атынан теңге соқтырған, Маңғыстау билеушісі Түй-Қожаны жазалаған хан ( ............................................... )

4. Алтын орда мен Ақ орданы басып алуда Тоқтамысты пайдаланған, Моғолстанға  1380-1390жж. 10шақты рет жорық жасаған: (...........................................)                

5. Моғолстандағы саяси билікті жүргізген, Шағатай кезіндегі  адал қызметі үшін жер алған, дулат тайпасының әмірі: (......................................................)

7.Кестені толтырыңыз.

Мемлекет атауы	Өмір сүрген кезеңі	Орналасқан жері	Астанасы	Мемлекет билеушілері	Саяси тарихы
Алтын Орда
Ақ Орда
Моғолстан
Әбілқайыр хандығы
Ноғай Ордасы

8.Семантикалық  карта

9.   Дискуссиялық өрнек :Моңғол шапқыншылығынан кейін құрылған мемлекеттерде ...

            Келіспеймін Келісемін

1.Хандық билік мұрагерлік жолмен берілді.                               

2.Хан кеңесшісінің уәзірі болған жоқ.                                                                     

3.Түрік тайпаларының басшыларын баһадүр деп атады                                                       

4. Қарапайым халық «қараша» аталды                                                     

5. «Інжудің» мағынасы «жасау»                                                                

6. Жазба деректеріне қарап жер иеліктерін  6 топқа бөлеміз                  

7. Салықтардың халыққа әсері болған жоқ                                              

8. Тағар, құшыр, зекет-егін салығы                                                                                       

9. «Ұлыс» сөзі «ел» деген мағына білдіреді                                                                        

10. Семантикалық карта. Мағынаны ажыратыңыз. 

	Жер атауы	Лауазым атауы	Салық атауы
Ұлысбек
Атабек
Тағар
Инақ
Вакф
Даруғалар
Зекет
Баж
Иқта
Миршикар
Харадж
Інжу
Құшыр
Қалан
Жасауыл

11.Тарихи бестік. 

Мен ортағасырлық   5 мемлекетті  білемін.

1.....................................................................

2....................................................................

3.....................................................................

4.....................................................................

5.....................................................................

Мен ортағасырлық мемлекеттердің 5 билеушісін білемін.

1.....................................................................

2....................................................................

3.....................................................................

4.....................................................................

5.....................................................................

Мен ортағасырлық мемлекеттердің 5 астанасын білемін.

1.....................................................................

2....................................................................

3.....................................................................

4.....................................................................

5.....................................................................

Мен ортағасырлық мемлекеттердің 5 терминін  білемін.

1.....................................................................

2....................................................................

3.....................................................................

4.....................................................................

5.....................................................................

Мен ортағасырлық мемлекеттердің 5 датасын   білемін.

1.....................................................................

2....................................................................

3.....................................................................

4.....................................................................

5.....................................................................

12. Мына мәтіннен жіберілген қателерді табыңыз.

Ұлы Жібек жолы солтүстік пен оңтүстікті байланыстырған   сауда керуен жолы. Жібек жолы Vғасырда   халықаралық маңызға ие болды.Жібек жолы Хуанхэ өзені бойынан басталып, Қазақ жерінен  аяқталған.Ұлы Жібек жолы бойымен Қытай императоры Қазақ   ханына  жібектен тігілген сый жіберген. Ұлы Жібек жолымен басты тасымалданатын тауар- фарфор.Оңтүстік Қазақстан Жібек жолының  шығысқа шығатын басты қақпасы. Жібек жолы темір жолдарының ашылуына байланысты маңызын жойды.

13. Қазақ хандығы тарихындағы оқиғаларды хронологиялық ретімен жазып көрсетіңіз.

Дата	Оқиға
1465
1510
1518
1538
1569
1580
1583
1598
1603
1613
1627
1643
1710

 

14.    Тест сұрақтары: 

1. “Түрік” этнонимі бірінші рет деректерде қашан кездесті ?

А) 542 ж.    В)545 ж.  С)546 ж.   D)547 ж.  Е)548 ж. 

2.Букрат    тауларында   аварларды   екінші   рет  жеңген қаған?

А) Қара Еске    В)Мұқан    С)Иштеми    D)Бұмын    Е)Күлтегін

3. 555ж    түріктер   қарсылықсыз   басып    алған   жерлер?

А) Каспиий  бойы    В) Арал бойы    С) Балхаш бойы    D) Жоңғар тауы    Е)Қаратау жері

4. Түрік    қағанатының   негізін   қалаушы   қаған ?

А) Қара Еске  В)Мұқан   С)Иштеми    D)Бұмын   Е)Күлтегін

5. Бумын     жеңген   жужжан   билеушісі?

А) Қара Еске  В)Анағұй   С)Анахарсис    D)Авар   Е) Иштеми 

6. VІғасырдың 70-жылдарында Түрік қағанаты  қай жерлерге үстемдік етті?

 А) Солтүстік Кавказ,Каспиий  бойы    В) Солтүстік Кавказ бен Қара теңіз жағалауына дейін С)  Солтүстік Кавказ бен Жерорта теңізі жағалауына дейін

D) Жоңғар тауы мен Қара теңізге дейін      Е)Қаратау жері мен Арал бойы 

10. Түркештердің Күнгет қаласы қай жерде орналасқан ?
 А) Іле      В) Талас     С) Шу      D) Есіл     Е) Ертіс 

11. Түркеш мемлекетінің негізін қалаған қаған?
 А) Сұлу      В) Құтшар    С) Күлишор    D) Жыпыр     Е) Үшілік 

12. Соғдылардың   Түркістан   мен  Жетісуға  қоныс   аударуы  саудаға  байланысты деп айтқан зерттеуші? А)Рубрук    В)Әл-Марвизи  С)Бартольд D)Сюань Цзянь Е) Менондр Протектор
 13. Х ғасырдың басында қарлұқтар жеңілген ел ?
 А) Ұйғыр қағанатынан       В) Енисей қырғыздарынан     С) Арабтардан 

   D) Қарахандардан   Е) Қимақтардан

14.  Түргеш қағандарының екінші ордасы:
 А) Суяб      В) Мыңбұлақ     С) Испиджаб    D) Тараз      Е) Күңгіт
 15. 715 жылы Түргеш қағанаты ... қағанның келуімен күшейді:
 А) Жегуй        В) Тоң-Жабғу       С) Үш- елік     Д) Сақал     Е) Сұлық
 16. Түргеш қағаны Үш-Еліктің мұрагері:
 А) Сұлұқ     В) Сақал         С) Жеғұй     D) Қара      Е) Таспар
 17. Жетісуға 746 жылы Алтай және Тарбағатайдан қоныс тепті:
 А) қарақытайлар           В) түргештер    С) наймандар   D) қарлұқтар    Е) оғыздар
 18. 840 ж. ортаазиялық далада ірі оқиға болды:
 А) Енисей қырғыздары Ұйғыр қағанатының өмір сүруін тоқтатты.
 В) Моңғол даласында саяси билік шығыс түріктерге өтті.
 С) Үш тайпа одағы – қарлұқ, ұйғыр, басмыл- құрылды.
 Д) қарлұқтар мен ұйғырлардың бәсекелестігі ұйғырлардың жеңуімен аяқталды.
 Е) түргеш мұрагерлігі үшін қарлұқтар мен оғыздар арасында күрес басталды.
 19. 751 жылы Атлах қаласының маңында ...... арасында алапат шайқас өтті:
 А) түргештер мен қарлұқтардың   В) түргештер мен оғыздардың   С) арабтар мен қытайлықтардың   D) наймандар мен керейіттердің          Е) қимақтар мен қыпшақтардың
 20. Қарлұқтар 766 жылы Жетісуды Түргеш қағанатын ... ордаларымен басып алды:

А) Суяб және Мыңбұлақ     В) Тараз және Суяб       С) Испиджаб және Бұқара
 D) Күңгіт және Чигучен            Е) Битьян және Чигучен
 21. Сырдария аймағында және Арал маңы даласында ІХ ғасырда орын тепкен мемлекет:   А) түргештердің          В) қарлұқтардың         С) қимақтардың     

 D) оғыздардың      Е) қыпшақтардың
 22. Қарлұқ бірлестігінің құрамына VП ғасырдың ортасында ... тайпалар топтасты:

А) дулу, нушиби, чжичжи   В) бұлақ, шігіл, ташлық   С) қимақтар, қыпшақтар, қырғыздар

D) түргештер, қарлұқтар, оғыздар      Е) наймандар, керейіттер, ұйғырлар
 23.X.ғ.Оңтүстік  Қазақстан   мен  Жетісудың қалаларында мешіттердің көптеп салына бастағанын жазған ғұлама?  А) Әл-Морвази    В) Әбу-насыр әл-Фараби  С) Әл-Макдиси   

D) Әл-Бируни        Е) М.Қашғари 

24. Әл-Фараби шығармаларын қай тілде жазған?

А) Араб    В) Парсы   С) Иран    D) Түрік    Е) Қыпшақ

25. Әл-Фараби дүниеге келген қала?А) Түркістан    В) Отырар   С) Тараз    D) Ақбешім

  Е) Сығанақ

26. Ахмет Яссауидің шәкірті?  А) С.Бақырғани   В) Әли ақын   С) Әл-Бируни  D) М.Қашғари  Е) Арыстан баба

30. Қытай елінен алғаш рет жібек артқан  керуендер  Батысқа қарай жолға шыққан ғасыр:   А) б.з.б ІV ғасырдың басы     В) б.з.б ІІІ ғасырдың аяғы     С) б.з.б. V ғасырдың басы    D) б.з.б. І ғасырдың ортасы       E) б.з.б. VІ ғасырдың басы

31. Қытай императоры жібектен жасалған әшекейлі киімдерді сыйлық ретінде жіберді:   А) Иран шахына  В)Орыс патшасына

С) Түрік қағанына   D) Византия императорынаE) Сирия  билеушісіне

32. Жібек өндіруді дамытып, Қытаймен бәсекеге түскен ел:

А) Византия   В) Соғды   С) Үндістан D) Иран  E) Жапония

33. Соғды   тілінде  жазылған  қол   жазба  Жібек  жолы арқылы   жеткізіліп, осы уақытқа дейін   сақтаулы тұрған ел: 

А) Қытай       В) Византия       С) Жапония   D) ҮндістанE) Орта Азия
 34. Х-ХП ғасырларда Қазақстандағы  қыш   құмырашыларының  жетістігі?

А) фарфор     В)фаянс  С) шыны (әйнек)  D)қыш ыдыстар   Е)   керамика

35. Х-Х1 ғасырлар аралығында Боран мұнарасы салынды:

А)  Жетісуда В)   Арал бойында  С)  Балқаш бойында  D)   Самарқанда   Е)  Бұхарада

36. Х-ХП ғасырларда Қазақстан аумағында көлемі жағынан іріқалалар:

  А)   Испиджаб, Отырар   В)  Бурух, ХурлугС)  Баладж, Берукет  

 D)   Тараз, Баласағұн  Е)  Құлан, Қойлық

37. X-XII ғасырларда ірі және кіші қалалардың Сырдария, Шу, Талас өзендерін жағалай орналасуы қай саланың дамығанын көрсетті?   А)  қолөнердің    В)  сауданың   С)   егіншіліктің    D)  мал шаруашылығының    Е)   діннің

38. VI-Ixғасырлардағы қазақ жерінде салынған сардоба?

А) Дың сардобасы     В) Боран  сардобасы   С)Баба-ата  сардобасы 

D)Мырзараббат сардобасы   Е)Білеулі  сардобасы 

39.Түрік жазба әдебиетінің көне ескерткіштері: А) «Күлтегін», «Тоныкөк»    В) «Ақиқат сыйы»  С) «Даналық кітабы»  D) «Жүсіп-Зылиқа»   Е) «Құт негізі-білік»

40. Түріктер отбасына шапағатын тигізеді деп табынған:

А)  Отқа    В)  Көк бөріге  С)   Ұмай анаға  Д)  Табиғатқа   Е)  Суға

41. VI-IX ғасырларда түріктердің қалалық мәдениеті дамыған аймақ?

А)  Батыс Қазақстан     В)  Оңтүстік Қазақстан С)  Шығыс Қазақстан

D)  Орталық Қазақстан   Е)   Батыс, Шығыс Қазақстан

42. Қарахан   мемлекетінің   негізін   Сатуқ   Боғра хан қалаған жыл:

А) 941ж В) 942ж  С) 955ж  D) 456ж   Е) 457ж

43.Қарақытай мемлекетін құрған орталық-азиялық тайпа:

А) Қидандар  В) Жалайырлар   С) Керейлер    D) Наймандар  Е)қоңыраттар

44.1208жылы Қарақытайларды Шығыста жеңген :

А) Ойраттар   В) Наймандар  С) Жалайырлар   D) Оғыздар  Е) Қарлұқтар
 45.Найман мен Керейлердің  мемлекеттік билік жүйесінде жақсы дамыған:А)Сот ісін жүргізу  В)Іс-қағаздарын жүргізу  С)Әскер ісі   D)Сауда   Е)Тайпаларды басқару

46. 1137 ж. Ходжент жанында Қарахан әскерлеріне ойсырата соққы 

берген мемлекет: А)Қарақытай   В)Қыпшақ  С)Найман  D)Керей    Е)Монғол

47. Керейіт мемлекетінің орталығы?

А) Сығанақ                В) Суяб         С) Битөбе       D) Тараз    Е) Балықты

48.“Қыпшақтар даласы”атанған аймақ:

А) Жетісу        В) Қазақстанның оңтүстігі    С) Алтайдан Еділге дейін   D) Оңтүстік Сібір    Е)Орталық Қазақстан

 49. Қарақытай билеушісі қалай аталды?А) шах    В) хан    С) гурхан     D) қаған      E) жабғу   

    50. Орыс деректерінде қыпшақтарды қалай атаған ?

       А) половшылар ( «далалықтар»)   В) ғұндар      С) кундарD) ақ қыпшақтар E) еділдіктер 

    51. Қарахан мемлекетінің құрылуында басты рөлді атқарды?  А) жікіл тайпасы

 Б) яғма тайпасы   В) қарлұқ тайпасы   D) татар тайпасы       E) қыпшақ тайпасы 

52. 960 жылы исламды мемлекеттік дін деп жариялаған Қазақстандағы ерте орта ғасырлық   мемлекет:  А) Оғыз мемлекеті   В)Қарақытай мемлекеті   С)Қарахан мемлекеті D)Қимақ мемлекеті    Е) Қыпшақ мемлекеті

53. Монғол империясының негізін қалаған ?  

А) Шыңғыс хан.  В) Жошы хан. С) Батый хан.  D) Торы хан  Е) Берке.

54.   1211-1215ж.Шыңғысхан Қытайға жорығында қолға түсірді:

А) Соғыс техникасын.   В) Сауданы.   С) Ұсталықты.  D) Қала салуды. Е) Соғысу тәсілін.

55. Европаға жорықты бастаған монғол ханы:

А)  Шыңғыс хан     В)  Жошы   С)   Шағатай  D)  Үгедей   Е)  Батый

56. Алтын Орданың негізін қалаған хан?

А)  Шыңғыс    В)  Берке   С) Өзбек   D)  Мөңке    Е)   Батый

57.Алтын Ордада исламды мемлекеттік дін – деп жариялаған хан?

А)  Батый    В)  Берке  С)   Өзбек  D)  Тохты    Е)  Мөңке

60. Ақ Орданың орнына келген мемлекет:   А)  Әбілқайыр хандығы.  В)  Моғолстан.

  С)   Ноғай Ордасы.  D)  Қазақ хандығы.    Е)   Алтын Орда.

61.Моғолстанның негізін қалаған хан? А)  Тоғылық Темір   В)   Әмір Поладшы      

С)  Мұқлай-Сөбе     D)  Ілияс-Қожа       Е)   Қызыр-Қожа

62. “Отырар апаты” – деген:

А)  1218 ж. Шыңғысхан жіберген саудагерлердің өлтірілуі

В)  1218 ж. Шыңғысханның Отырарға шабуылы      С)   Қытайдың Отырарға шабуылы

D)  Арабтардың Отырарға басып кіруі          Е)   Жошының Отырарды басып алуы

63. Шыңғысхан әскеріне 15 күндей берілмеген қала:

А)  Бұхар          В)  Сығанақ    С)   Хорезм  D)  Үзкент   Е)  Ашнас

64. Сыр бойындағы қалалардың толығымен монғолдардың иелігіне өткен уақыты?

А)  1219-1220 ж.   В)  1220-1222 ж.  С)   1223-1224 ж.  D)  1225-1226 ж.   Е)  1227-1228 ж.

65. Моғолстанның орталығы?

А)  Суяб    В)  Сығанақ   С)  Шаш   D)  Алмалық  Е)   Тараз

66. Әмір Темір мен ІлиясҚожа арасындағы “Батпақ шайқасы” болған жыл:

А)  1359 ж. көктем   В)   1360 ж. күз   С)  1365 ж. жазD)   1370 ж. күз     Е)  1375 ж. жаз

67. XVII ғасырда қазақ хандығының ішкі-сыртқы саясаттағы беделінің әлсіреуіне себеп болған:  A) Ақсүйектердің арасындағы ынтымақ, ауыз бірліктің болмауы

B) Бай-шонжарлардың арасындағы билік үшін тартыстар

C) Кіші хандардың дара билікке ұмтылуы  D) Ойраттар шабуылының жиілеуі

E) Руаралық қырқыстар

68. 1628-1652 жылдары хан тағына отырған Есім ханның баласы:

A) Тәуке    B) Шығай   C) Тәуекел    D) Жәңгір   E) Тұрсын

69. Ғажайып ерліктері үшін Жәңгір ханға халықтың берген атауы:

A) Еңсегей ер Жәңгір   B) Салқам Жәңгір   C) Батыр Жәңгір   D) Алып Жәңгір

E) Зор денелі батыр

70. Жәңгір хан 600 жауынгерімен жоңғардың 50 мың  жауынгеріне қарсы тұрған шайқас: А) Аңырақай   B) Аягөз    C) Қалмақ қырылған   D) ОрбұлақE) Бұланты

71.Орбұлақ шайқасы болған жыл: A) 1628    B) 1630     C) 1640   D) 1642   E) 1643

76.  1680 жылы жоңғар шапқыншылығы кезінде аман қалған қала:

A) Сайрам    B) Түркістан   C) Отырар    D) Сығанақ   E) Тараз

77. 1710 жылы қазақ жерінің Қарақұм маңында бас қосу себебі:

A) Үш жүздің басын біріктіру    B) Хан сайлау   C) Жоңғарларға қарсы тойтарыс беру

D) Руаралық тартыстарды шешу  E) Заңдар жинағын шығару 

78. Тәуке хан тұсында билердің   атқарған рөлі:  A) Сұлтандар арасындағы дауды шешті

B) Сот билігін, атқарушы өкімет билігін атқарды    C) Руаралық тартыстарды  тоқтатты

D) Сұлтандардың билігін шешті   E) Жер туралы дауларды шешті

79. Қазақ хандығының құрылымы сатыдан ... тұрады:

A) төрт    B) бес    C) алты   D) жеті    E) сегіз

80. Хан сайлаудың басты шарты:    A) малының көп болуы   B) ақсүйек тұқымынан шығуы     C) бидің тұқымынан шығуы    D) Шыңғыстың ұрпағы болуыE) феодалдар тобынан шығуы

81. Сайланған ханның мал-мүлкін бөліп алу дәстүрі:

A) «Ханталас»  B) «Ханталапай»       C) «Бөліп алу»   D) «Ханталау»E) «Бөліске салу»

82. Бейбітшілік жағдайда ханның рұқсатынсыз жол берілмейді:

A) Көшіп-қонуға     B) Соғысты бастауға   C) Салықты көбейтуге 

D) Егінді жинауға    E) Жайылымды белгілеуге

83. Қазақтың ханын сайлауға барлық рудан қатысты:

A) Шаруалар     B) Дінбасылар    C) Атақты, сыйлы шонжарлары

D) Егіншілер     E) Ауыл басылары

84. Қазақ хандығы таптық негізгі екі топ. Олар:А) Феодалдар мен қарапайым халық     B) Егіншілер мен кедейлерC) Шаруалар мен қарапайым адамдар     D) Кедейлер мен егіншілерE) Егіншілер мен шаруалар

85. Сақ, сармат, үйсін тайпаларыны келбеттері андрондықтарға ұқсас екендігін айтқан антрополог ғалым:А) О. Смағұлов   В) К. Ақышев   С) К.В. Сальников

D) Ж. Таймағанбетов    Е) Ә.Марғұлан

86.Монғолоидтық белгілер тереңдей   түсті:

А) VII-VIII ғғ.    В) VII-IX ғғ.  С) VI-IX ғғ.  D) VIII-IX ғғ.  Е) IX-X ғғ.

87. Қазақтың  халық болып қалыптасуының барысын бұзды:

А) Жоңғар шапқыншылығы   В) Қазақ – Қытай байланысы

С) Арабтардың шабуылы     D) Ойраттардың шапқыншылығыЕ) Моңғол шапқыншылығы

88. Қазақ  жеріндегі халық болып қалыптасу үрдісі неше жылға кешеуілдеді:

А) 150-200 жылға  В) 150-300 жылға   С) 200-300 жылғаD) 150-250 жылға   Е) 250-350 жылға

89. Этносаяси қауымдастық  дегеніміз:А) шаруашылық    В) тарих ғылымы

С) белгілі бір тарихи аймақта құрылған хандықтың тұрғындары

D) қазақ халқы   Е) Моңғол мемлекеті

90.Қазақ халқының этникалық жағынан қалыптасуында басты рөл атқарған:

А) Ақ Орда тайпалары   В) Моңғолдар  С)Ұлы Жібек жолы

D) Әбілқайыр хандығы   Е) Қарақалпақтар

91. Моғол хандығында этносаяси құрамында үйсіндердің орынына уақытшааталған тайпалар:А) қыпшақтар В) маңғыттар С) дулаттар D) керейлер Е) наймандар

92. Үйсіндер өрбіген ежелгі қазақ халқының этносаяси қауымдастық аймағы :

А) Алтын Орда     В) Ноғай Ордасы  С)   Жетісу жері D) Әбілқайыр хандығы

Е) Шығыс Түркістан

93. XIV ғ. аяғы мен  XV ғ. I-ші жартысында қазақ деген этносаяси қауымдастықтың болғанын кім жазған:

А) Марвази    В) Қашғари  С) Масуди    D) Рашид ад – Дин  Е) Рузбихан

94.Қазақ халқының этникалық жағынан қалыптасуында басты рөл атқарған:

А) Ақ Орда тайпалары   В) Моңғолдар  С)Ұлы Жібек жолы

D) Әбілқайыр хандығы   Е) Қарақалпақтар

95. Моғол хандығында этносаяси құрамында үйсіндердің орынына уақытшааталған тайпалар: А) қыпшақтар В) маңғыттар С) дулаттар D) керейлер Е) наймандар

96. Ежелгі Сібір тайпалары тілдерінде «қазақ» сөзінің мағынасы:  А) зор, күшті, көшпелі    В) еркін, азат, алып    С) мықты, берік, алып  D) көшпелі, алып, еркін  Е) күшті, еркін, мықты

97.  «Қазақ» сөзі этникалық мағынаға ие бола бастаған ғасыр:

А) XVII ғ.    В) XVI ғ. С) XVIII ғ.  D) XIV ғ.    Е) XV ғ. 

98. Қазақ мемлекеті құрылғаннан кейінгі кезде қазақ халқының жүзге бөліну себебі:  

А) Топтасып өмір сүру үшін   В) Басқару тиімділігінен  С) Өз жерін қорғау үшін

D) Өз ішіндегі келіспеушіліктерден   Е) Ымырластықтың  болмауынан

99. Қазақ жеріндегі ру-тайпалардың XV ғ. басындағы басқа хандықтарға ауа көшуінің басты мақсаттары:   А) Малдың  қамы үшін   В) Билікке, таласқа тойтарыс беру үшін   

  С) Хандықты тарату үшін  D) Басқа елде би болу үшін   Е) Ру-тайпалармен бірігу, тыныштықта өмір сүру үшін

100. Орталық, Солтүстік, Оңтүстік Қазақстан қыпшақ тайпалар одағы мен Оңтүстік-шығыс Қазақстан үйсіндер одағының бірігу нәтижесінде құрылған халық:

А) Өзбек    В) Қазақ   С) Өзбек-қазақ    D) Татар   Е) Түрік

 

15. Қосымша   оқуға арналған  әдебиеттер тізімі:

1.А.Галиев «Керей мен Жәнібек». Аруна, 2004.

2. Кәрібаев Б.Б. «Қасым хан». Аруна, 2004.

3. Қ.Бегалин. Алтын Орда хандары.Алматы 2009.

4.Қазақ хандығы \балалар энциклопедиясы\ Аруна 2006.

5. І.Есенберлин «Көшпенділер» \Алмас қылыш\ 1кітап.А,2004

 

Химия 7 сынып жазғы тапсырма

1.   Периодтық жүйеде берілген элементтерге сараптама жүргізіңіз: S, F, Sr, Br, Fe, P, Na, N, O, K, C. Берілген элементтерді екі топқа жіктеп жазыңыз.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________[2]    

2. Магний және кальций бір топта орналасқан. Осы екі элементке сипаттама беріңіз.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________[2]

3. Үшінші периодта орналасқан элементтердің қасиеттері солдан оңға қарай қалай өзгеретіндігін жазыңыз.

А.атом ядросының заряды __________________________________________                             Б.Электрон қабаттарының саны_______________________________________                                В.Сырты қабатындағы электрондар саны_______________________________  Г.Атом радиусы____________________________________________________                               Д.Металдық_______________________________________________________                                     Е.Бейметалдық_____________________________________________________

                                                                                                                        [3]

4. Элементтердің атомдық массалары неге бүтін сандармен көрсетілгенін түсіндіріңіз.

__________________________________________________________________________________________________________________________________[1]

5.Мыстың атомдық массасын есептеңіз, егер табиғатта ⁶³Cu -73%,  және  ⁶⁵Cu – 27% кездессе

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________[2]

6. Элементтің белгісін және атомдық массасын жазыңыз.

Оттегі     __________________________________________________________

Фтор______________________________________________________________

Кальций___________________________________________________________

Хлор____________________________________________________________[4] 

7.Төмендегі қосылыстардың құрамына қандай химиялық элементтер кіреді. 

А) H₃PO₄__________________________________________________________

Б) Zn(NO₃)₂________________________________________________________

В) Al₂(SO₄)₃________________________________________________________

                                                                                                                      [3]

8. Төменде берілген қосылыстардың молекулалық массасын есептеңіз.

А) H₂SO₄_________________________________________________________

Б) CaCl₂_________________________________________________________

В) Al₂O₃__________________________________________________________

                                                                                                                        [3]

9. Суретке қарап табиғаттағы көміртегі айналымын түсіндіріңіз.

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

________________________________________________________________[3]

10. Көміртегі оксидіне салыстырмалы түрде сипаттама беріңіз.

Оксидтің атауы (систематическое және тривиальное) [1]
Оксидтің формуласы  [1]
Атомдар санының қатынасы [1]
Атмосферада алатын орны [1]

                                                                                                                        [4]

11. Зертханада қандай реагенттердің көмегімен көмірқышқыл газын алуға болады.  Реакция теңдеуін жазып көрсетіңіз.

__________________________________________________________________________________________________________________________________[1]

Тәжірибе жасау барысында көмірқышқыл газының бөлінгендігін қалай көруге болады.

____________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________________[2]

12.  Төменде берілген элементтерге сараптама жасаңыз: С, Cl,  Ba, F, Zn, I, Cu, O,N,  P, Ca. Осы элементтерді екі топқа жіктеп, атауларын жазыңыз. 

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________[2]                                                                                                         

13. Азот және фосфор бір топта орналасқан. Осыған сипаттама беріңіз.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________[2]

14. Жоғарыдан төменге қарай элементтердің қасиеттерінің қалай өзгеруін жазыңыз. 

А.атомның ядро заряды______________________________________________                              Б.Электрон қабаттарының саны_______________________________________                                В.Соңғы қабатындағы электрондар саны _______________________________  Г.Атом радиусы___________________________________________________                               Д.Металдық___________________________________________________                                      Е.Бейметалдық_________________________________________________  

                                                                                                                        [3]

15. Элементтердің атомдық массалары неліктен бүтін сандармен берілгенін түсіндіріңіз. 

________________________________ __________________________________

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________[1]

16.Бор атомының салыстырмалы атомдық массасын есептеңіз, егер табиғатта  ¹⁰B -19%, және  ¹¹B – 81%  күйінде кездессе. 

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________[2]

17. Төменде берілген қосылыстардың құрамына қандай элементтер кіреді. 

А) CuCl₂__________________________________________________________

Б) FeSO₄__________________________________________________________

В) Ca(OH)₂________________________________________________________

                                                                                                                        [3]

18. Элементтің белгісін және атомдық массаларын жазыңыз.

Азот______________________________________________________________

Фосфор____________________________________________________________

Хлор____________________________________________________________[3] 

19.Төменде берілген қосылыстардың молекулалық массасын есептеңіз. 

А) H₃PO₄_________________________________________________________

Б) Na₂CO₃________________________________________________________

В)P₂O₅___________________________________________________________

                                                                                                                        [3]

20. Суретке мұқият қараңыз және табиғаттағы көміртегі айналымын түсіндіріңіз. 

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

________________________________________________________________[1]

 

7- сыныптан 8-сыныпқа өткен оқушыларға

биология пәнінен жазғы тапсырма

Пән мұғалімі: Адылбекова А.Б.

1.Тірі организмдерді жүйелеу. (тірі организмдердің патшалықтарына сипаттама)

2.Өсімдіктер және жануар жасушасы. Ұлпалар. Жасушалық биология ( көмірсулар, майлар, нәруыздар).

3.Заттардың тасымалдануы, тірі организмдердің қоректенуі(жапырақтың құрылысы, фотосинтез).

4.Тірі организдердің тыныс алуы және бөліп шығару. 

5.Координация және реттелу. 

6.Көбею. Өсу және даму. 

ОҚУШЫ БІЛУІ ТИІС:

1.      Тірі организмдердің патшалықтарын білу. 

2.      Өсімдіктер және жануар жасушасы. Ұлпалар. Су және органикалық заттар. 

3.      Сабақ және тамырдың ішкі құрылысы. Ксилема және флоэма. Жануарлардың тұйық және ашық қанайналым жүйесі. 

4.      Өсімдіктер мен жануарлардың тыныс алуы. Аэробты және анаэробты тыныс алу. Адамның тыныс алу мүшелері. 

5.      Өсімдіктердің және омыртқалы және омыртқасыз жануарлардың тыныс алу мүшесі. 

6.       Жануарлардың жүйке жүйесінің типтері. Нейронның құрылысы. Орталық және шеткі жүйке жүйесі. Мидың құрылысы. 

7.      Өсімдіктердің жынысты және жыныссыз көбеюі. Гүлдің құрылысы. Жануарлардың онтогенезі. Тура және түрленіп даму. 

Тапсыру мерзімі: 20-25 тамыз
Тапсыру түрі: ауызша сынақ
Тапсыру орны: №23 кабинет 9.00-12.00

 

7-сынып оқушыларына

география пәнінен жазғы тапсырма

Пән мұғалімі: Н.С. Исрайлов

Картамен жұмыс жасау машықтарын жетілдіру

·Географиялық номенклатуралар тізімін құрастыру және жаттау

·Физикалық картамен жұмыс жасау: жер-су атауларын картадан көрсете білу

·Саяси картадан елдерді тарихи- географиялық аймақтар бойынша ажыратып, көрсете  білу

Тапсыру мерзімі: 24-25 тамыз
Тапсыру түрі: ауызша сынақ және практикалық жұмыс
Тапсыру орны: №5 кабинет 9.00-12.00

 

7 – сынып

Ескерту: (тапсырмалар 12 беттік дәптерге орындалады)

1.Физика атауы нені білдіреді және физиканың негізгі мақсаты не?

2.Астраномияның қандай ғылыми салалары бар және олар нені зерттейді?

3.Табиғатты зерттеудің қандай ғылыми әдістері бар?

4.Физикалық шаманы өлшеу дегеніміз не, аспап шкаласы бөлігінің құны қалай анықталады?

5.Мына сандарды ықшам түрінде жазыңдар: 9400; 716300000; 0,00022205;

6.Зат құрылысының молекула-кинетикалық теориясын тұжырымдаңдар?

7.Атомды құрайтын бөлшектер қалай аталады?

8.Диффузия деген не және оның температураға байланысы қандай?

9.Заттың қанша агрегаттық күйі бар және олардың қасиеттері қандай?

10.Механикалық қозғалыс деп нені айтады?Материялық нүкте, траектория, жол, орын ауыстыру дегеніміз не?

11.Бірқалыпты және бірқалыпты емес қозғалысқа анықтама беріңдер?

12.Масса дегеніміз не және оның қандай өлшем бірліктері бар?

13.Физикада күш деген сөзді қалай түсінеміз және ол немен сипатталады?

14.Деформация дегеніміз не және оның қандай түрлері бар?

15.Ауырлық күші дегеніміз не?

16.Қысым дегеніміз қандай шама және ол қандай шамаларға тәуелді?

17.Қысым газ, сұйық және қатты денелерде қалай тарайды?

18.Атмосфералық қысым қаншаға тең, оны кім және қалай анықтаған?

19.Архимед заңын тұжырымдаңдар?

20.Денелердің жүзу шарттарын тұжырымдаңдар?

21.Денелердің кинетикалық және потенциалдық энергиясы дегеніміз не?

22.Жай механизмдер дегеніміз не?

23.Механиканың «алтын ережесі» қалай тұжырымдалады?

24.Тапсырмаларды жазбаша орындаңыз:

a)Гидростатикалық   қысым деген не? 

b)       Гидростатикалық  қысым қалай анықталады? Қысымды қалай арттыруға болады?

берілген суреттерді салыстырып, қай жағдайда баланың жерге ең аз  қысым түсіргенін анықтаңыз. Жауабыңызды түсіндіріңіз. (Сурет келесі бетте)

25.  Массасы 48 кг , ал аяқ киімінің табанының ауданы 320 см² болатын бала еденге қандай қысым түсіреді.

26. Алма  алқаның күмістен жасалғанын тексеру үшін оның салмағын ауада және суда өлшеді. Өлшеу нәтижелері:

р_ауа= 34,4 Н;

р_су= 30,6 Н;

а) неліктен ауадағыға қарағанда алқаның судағы салмағы аз?

b)Алқаның күмістен жасалғанын тексеру үшін келесі шамаларды анықтау керек.

1) алқаның массасы                                                                                              

2) алқаға әсер ететін кері итеруші күш                                                              

3) алқаның көлемі                                                                                                 

4) алқаның тығыздығы 

27.Ауданы 50 см²  цилиндр пішінді 2 л су құйылған ыдыстың түбіне түсіретін судың қысымы     ()       

28.   Егер кіші поршеннің ауданы 1,2 м2, үлкен поршеннің ауданы – 1440 м2, кіші поршеньге әсер ететін күш 1000 Н.

29.Қатаңдығы100кН/м-гетеңсымды1мм-гесозуүшіноныңшеттерінеқандайкүштүсуі керек?

30.Жалпы массасы 1 т болатын жүгі бар шананы ат мұзбен сүйретіп келеді. Шана табаны мен мұз арасындағы үйкеліс коэффициенті 0,05. Ат арбаны қандай күшпен тартып келеді?

31.Денеге әрекет ететін ауырлық күші 10кН. Ол дененің массасы қандай?

32.Денеге бір түзудің бойымен бір бағытта үш күш әрекет етеді: F₁=50H    F₂=100H    F₃=150H. Олардың теңәрекетті күші неге тең?

33. Суретте сынапты барометрдің қарапайым түрі көрсетілген

34. Атмосфералық қысым артқан кезде Х және Ү деңгейлері қалай өзгереді?

a) Х деңгейі ___________________________

b) Ү деңгейі ___________________________

c) Себебін түсіндіріңіз.

35.Архимед  тәждің алтыннан жасалғанын тексеру үшін оның салмағын ауада және суда өлшеді. Өлшеу нәтижелері:

рауа= 72,2 Н;

рсу= 64,8 Н;

а) Неліктен ауадағыға қарағанда алқаның судағы салмағы аз?

b) Тәждің алтыннан жасалғанын тексеру үшін келесі шамаларды анықтау керек.

1) тәждің  массасы _____________________________________________________

2) тәждің әсер ететін кері итеруші күш _____________________________________

3) тәждің көлемі ______________________________________________________

4) тәждіңтығыздығы _________________________________________________

c) Кесте бойынша ρалтын=19300 кг/м³. Архимед қандайқорытынды жасады деп ойлайсың?

 

Математикадан 7 сыныпқа арналған жазғы тапсырмалар жинағы

01-Натурал, бөлшек, бүтін, ондық бөлшек, рационал және иррационал сандар 

1.Есептеңіз:                   Жауабы:

2.Есептеңіз:                Жауабы: 11

3.Есептеңіз:                  Жауабы:7

4.Есептеңіз:                             Жауабы:1,6

5.Бөлшекті қысқартыңыз:                        Жауабы:

6.Бөлшекті қысқартыңыз:                    Жауабы:

7.Теңдеуді шешіңіз:                       Жауабы:

8.Бөлшекті қысқартыңыз:                      Жауабы:

9.Теңдеуді шешіңіз:                    Жауабы: 2,71

10.Өрнектің мәнін табыңыз: мұндағы

Жауабы: 0

11.Теңдауді шешіңіз:                     Жауабы: 13,2

12.Турист 3 сағ бойы 5 км/сағ жылдамдықпен жүрді, содан кейін жылдамдығы туристің жылдамдығынан 12 есе артық болатындай поезбен 4 сағ жүрді, қалған жолды автобуспен 8 сағатта өтті.  Жалпы жолдың ұзындығын және саяхат кезеңіндегі туристің орта жылдамдығын табыңыз, егер автобустың жылдамдығы поезд жылдамдығының құрайтын болса.                    Жауабы: 639 км және 42,6 км/сағ

13.Өрнектің мәнін табыңыз: мұндағы       Жауабы:

14.Үш тізбектелген тақ санның қосындысы 57-ге тең. Осы сандарды табыңыз. 

Жауабы: 17, 19, 21

15.Мектеп көрмесіндегі 220 сурет бояумен орындалған, ал қалғандары – қарындашпен. Көрмеде неше сурет болды, егер қарындашпен орындалған сурет барлық суреттердің бөлігін құрайтын болса.                       Жауабы: 385

16.Әкесі 30 жаста, ал баласы 3 жаста. Баласы әкесіне қарағанда 4 есе жас болған кезде, әкесі неше жаста болды?                    Жауабы: 36

17.Өрнектің мәнін табыңыз:                 Жауабы: 5,63

18.Өрнектің мәнін табыңыз:                    Жауабы: 1

19.Өрнектің мәнін табыңыз: мұндағы             Жауабы:

20.Өрнектің мәнін табыңыз:            Жауабы:

21.Өрнектің мәнін табыңыз:      Жауабы: 2,7

22.Өрнектің мәнін табыңыз:                      Жауабы: 24

23.Азайғыш, азайтқыш пен айырманың қосындысы 624-ке тең. Олардың әрқайсысын табыңыз, егер айырым азайтқыштан 56-ға кем болса:             Жауабы: 312, 184, 128

24.Төрт оқушының жастарының қосындысы 48-ге тең. Осыдан 2 жыл бұрын оқушылардың жастарының қосындысы неге тең болады?                Жауабы: 40

25.Ұзындығы 100 м болатын матаны әр келесі бөлігі алдыңғысынан 5 м ұзын болатындай 5 бөлікке бөлді. Ең үлкен бөліктің ұзындығы қандай?            Жауабы: 30 м

26.195 км жолды саяхатшылар 3 сағат моторлы қайықпен және 5 сағат пароходпен өтті. Маторлы қайық пен пароходтың жылдамдығын табыңыз, егер моторлы қайықтың жылдамдығы пароходтың жылдамдығынан 2 есе кем болса.          Жауабы: 15 және 30

27.Оқушы кітапты 2 күнде оқып бітірді. Кітаптағы беттердің санын табыңыз, егер 2-ші күнде оқылған беттердің қатынасы болып және 2-ші күні 1-ші күнге қарағанда 18 бет кем оқылғаны белгілі болса.            Жауабы: 78

28.Бөлшектің мәнін табыңыз: мұндағы       Жауабы: 100

29.Бөлшектің мәнін табыңыз: мұндағы           Жауабы: 4

30.Бөлшекті қысқартыңыз:                                Жауабы:

31.Көбейтуді орындаңыз:                 Жауабы:

32.Қосуды орындаңыз:                            Жауабы:

33.Амалдарды орында嫌ыз:                     Жауабы:

34.Есептеңіз:                         Жауабы: 13,9

35.Есептеңіз:                            Жауабы: 38

36.Есептеңіз: 175+(1000-375):25.                                Жауабы: 200

37.Есептеңіз: 625:(1053:9-29·4)-3750:30.                       Жауабы: 500

38.Есептеңіз: (25·9-15·9)·(25·9+15·9):8100.                         Жауабы: 4

39.Есептеңіз: (18·93-(1927-1873)·31)+56.                             Жауабы: 56

40. екендігін ескеріп, өрнегінің мәнін табыңыз.                     Жауабы: 2 

Тақырып:02-Процент 

1. 450 кг рудадан кг мыс алынды. Руда құрамындағы мыс неше процент? Жауабы: 15%
2. Кітаптың бағасы 22%-ке арзандаған соң 156 теңге болды. Кітаптың алғашқы бағасы қанша? 

Жауабы: 200

3. Тракторшы жыртуға тиісті жердің 76%-ін жыртқанда, км² жер жыртылмай қалды. Ол барлығы қанша жер жыртуға тиіс еді. 

Жауабы: 10 км² 

4. Шофер 6 жұмыс күнінде 63 т бидай тасып, белгіленген жоспарды 75%-ке артық орындады. Ол бір күнде белгіленген жоспардың артық неше тонна бидай тасыды? 

Жауабы: 4,5 т 

5. Жүгі бар ұшақ 2640 кг. Ондағы жүк 990 кг. Жүктің массасы ұшақтың массасының неше проценті?

Жауабы: 60%

6. Күніне жылқыларға 96 кг шөп беретіндей етіп шөп қоры дайындалды. 2 жылқыны көрші колхозға өткізгендіктен, күніне әр жылқыға беретін тиісті мөлшері шөпті 4 кг-ға артық беріге тура келді. Әуелде қанша жылқы болып еді? 

Жауабы: 8 жылқы 

7. Трактористерден құрылған бригада бір күнде 24 га егістік жыртты. Бұл жұмыс барлық егістіктің 15% құрайды. Егістіктің ауданын табыңыз. 

Жауабы: 160 га 

8.Кему пайызының өзгеруін анықтаңыз: 200-ден 160-қа дейін. 

Жауабы: 20%

9. 250-ден 230-ға дейінгі азаю пайызының шамасы. 

Жауабы: 8%

10. Азаю пайызының өзгеруін анықтаңыз: 4,8-ден, 3,6-ға дейін. 

Жауабы: 25%

11. Азаю пайызының өзгеруін анықтаңыз: 6-дан 4,5-ке дейін.

Жауабы: 25%

12. Көбею пайызының өзгеруін анықтаңыз: 15,4-тен 38,5-ке дейін. 

Жауабы: 60%

13. Бағасын арзандатқанға дейін қалам 30 теңге тұрады, ал арзандатқаннан кейін 27 теңге болды. Қаламның бағасы қанша %-ке төмендетілген? 

Жауабы: 10%

14. Егер бір санда 20%-ке, ал екіншіні 40%-ке арттырса, онад олардың көбейтіндісі қанша %-ке артады? 

Жауабы: 68%

15. Тік төртбұрыштың ұзындығы енінен 3 есе үлкен. Ұзындығы 20%-ке, ал енін 40%-ке кеміткенде, тік төртбұрыштың периметрі қанша %-ке кемитінін табыңыз. 

Жауабы: 25%

16. Квадраттың қабырғалары 25%-ке ұзартылған. Квадраттың ауданы қанша процентке көбейеді? 

Жауабы: 56,25%

17. Дөңгелектің ауданы 14,49%-ке өсу үшін оның радиусы қанша процентке үлкейту керек? 

Жауабы: 7%

18. Егер дөңгелектің радиусы 15%-ке үлкейтілсе, оның ауданы қанша %-ке үлкейеді? 

Жауабы: 32,25%.

Натурал  көрсеткішті дәреже және  оның қасиеттері.

1. Көбейтіндіні дәреже түрінде жазыңдар, дәреженің негізі мен көрсеткішін анықтаңдар. 
1,8*1,8*1,8*1,8*1,8*1,8;                                                           
2. Есептеңдер 9⁴
3. Берілген санды көрсеткіші 1-ден өзгеше болатын қандай да бір санның дәрежесі түрінде келтіріңдер.  -1000
4. Санды стандарт түрде жазыңдар. 3 200 000
5. Өрнекті дәреже түрінде жаз. а¹⁷*а³¹
6.  Көбейтіндіні дәреже түрінде жазыңдар, дәреженің негізі мен көрсеткішін анықтаңдар.   а*а*а*а*а*а-31 көбейткіш
7.  Есептеңдер (-7)²
8.  Берілген санды көрсеткіші 1-ден өзгеше болатын қандай да бір санның дәрежесі түріне келтіріңдер.   8100
9. Санды стандарт түрінде жазыңдар. 4 000 000 
10.  Өрнекті дәреже түрінде жаз. а⁴¹:а³⁹
11. Көбейтіндіні дәреже түрінде жаз.
12. Есептеңдер.
13. Ықшамда.                                Ж. 14                  
14. Өрнекті дәреже түрінде жаз.
15. Есепте .
16. Көбейтіндіні дәреже түрінде жазыңдар, дәреженің негізі мен көрсеткішін анықтаңдар.           1,6*1,6*1,6*1,6*1,6*1,6;
17. Есептеңдер 7⁴
18. Берілген санды көрсеткіші 1-ден өзгеше болатын қандай да бір санның дәрежесі түріне келтіріңдер.  -100000
19. Санды стандарт түрінде жазыңдар. 7 6000000
20. Өрнекті дәреже түрінде жаз. а¹²*а⁵²
21.  Көбейтіндіні дәреже түрінде жазыңдар, дәреженің негізі мен көрсеткішін анықтаңдар.   а*а*а*а*а -63 көбейткіш
22.  Есептеңдер (-12)²
23.  Берілген санды көрсеткіші 1-ден өзгеше болатын қандай да бір санның дәрежесі түріне келтіріңдер.   6400
24. Санды стандарт түрінде жазыңдар. 17 000 000
25.  Өрнекті дәреже түрінде жаз.
26. Ең кіші санды табындар: 1) 1.   2) 0,01³ ,      3) (-3)³ ,   4) (-2,5)²     
27.  Ең үлкен санды табындар: 1) 0.1² ;   2) (-13)³;  3)   (-2,5)²⁵;  4)  (-10)³ 
28. Квадраттың периметрін табындар, оның ауданы мынаған тең: 49 см²
29. Өрнекті дәрежеге келтіріндер:  (-2,5)³ (-4)³
30. Тепе-теңдік шығу үшін (*)-ның орнына қандай сан қою керек: 
Бүтін көрсеткішті дәреже және оның қасиеттері
31. Есептеңдер. 5* 2^-2+3^-1
32.  Бөлшек түрінде жазыңдар 3а^-5
33. Санды стандарт түрге  келтіріңдер. 2 050 000;    
34.  0,2⁶ және 125^-2 сандарын салыстырыңдар.
35.  Есептеңдер. 18*3^-3-2³*16^-1
36.  Бөлшек түрінде жазыңдар 7а^-3
37.  Өрнекті ықшамда .  0,000105
38.  және  64³  сандарын салыстырыңдар.
 39. 10^-1  неге тең
40. 3а^-1*а  есептеңдер
41. Есепте .
42. Өрнекті ықшамда
43. Бөлшек түрінде жазыңдар 7а^{- 4}
44. бөліндісін дәреже түріне келтір. 
45. өрнегінің мәнін тап 
46. Есептеңдер. 7* 2^-2+3^-1
47.  Бөлшек түрінде жазыңдар 8а^-6
48. Санды стандарт түрге  келтіріңдер. 7010000    
49.  0,5⁶ және 117^-2 сандарын салыстырыңдар.
50.  Есептеңдер. 30*3^-3-2²*12^-1
 51.   Бөлшек түрінде жазыңдар 9а^-4
52.  Өрнекті ықшамда .  0,000103
53.  және  51³  сандарын салыстырыңдар.
54. 10^-2  неге тең
55. 6а^-1*а  есептеңдер
56. Стандарт түрінде жазындар: -3х²ах³2
57. Өрнекті ықшамдандар: -8а²в³+5а²в³
58. Есептеңдер: 3⁷*6^-7
59. Есептеңдер: (-2)⁴*3
 60. Бөлшек түрінде жазыңдар 24а^-3

у= ax²  , у=ах³ функциялары және олардың графиктері

61. y=5x²  функцияның x=3 болғандағы мәнін  табыңдар. 
62. х- тің қандай мәнінде  y=x²  функциясының мәні 4-тен кіші болады.
63. y=x²  функциясы мен y=6 түзуінің қанша қиылысу нүктесі бар. 
64. х-ің қандай мәнінде   y=x³  функциясының мәні -8 ден үлкен, бірақ 0-ден кіші болады.
65. х- тің қандай мәнінде  y=x²   функциясының мәні 9-дан  үлкен   болады.
66. х-ің қандай мәнінде  y=x³  функциясының мәні  0- ден үлкен, бірақ  8-ден кіші болады.
67. Берілген  нүктелердің қайсысы функциясының графигіне тиісті болды?
68. Берілген нүктелердің қайсысы функциясының гафигіне тиісті болады?
69. y=7х² Функцияның x=3 болғандағы мәнін   табыңдар. 
70 . х- тің қандай мәнінде  y=x²  функциясының мәні 9-ға тең  болады.
71.  y=x²  функциясы мен y=4 түзуінің қанша қиылысу нүктесі бар.
72. х-ің қандай мәнінде   y=x³  функциясының мәні -27 ден үлкен, бірақ 0-ден кіші болады.
73.Бір координаталық жазықтыққа  y=x²  функциясының графигі мен  y=x түзуін салыңдар. Осы қисықтардың қиылысу нүктесінің абсциссаларын анықтаңдар.
74.y=-8x² функциясының графигін салыңдар. Функцияның өсу аралықтарын табыңдар.
75.х- тің қандай мәнінде  y=x²   функциясының мәні 16-дан  үлкен   болады.
76. y=x²   функциясы мен y=-5  түзуінің қанша қиылысу нүктесі бар.
77. х-ің қандай мәнінде  y=x³  функциясының мәні  0- ден үлкен, бірақ  27-ден кіші болады.
78.Бір координаталық жазықтыққа  y=x³  функциясының графигі мен  y=x түзуін салыңдар. Осы қисықтардың қиылысу нүктесінің абсциссаларын анықтаңдар.
79. Қай нүктелердің y=x²  функциясының графигіне тиісті болатынын анықтандар:
80.  Қай нүктелердің y=x³  функциясының графигіне тиісті болатынын анықтандар:
81. y=x   түзуі мен y=x² функция графигі неше ортақ нүктеге ие болуы мүмкін:
82.  y=x   түзу мен y=x³ функция графигі неше ортақ нүктеге ие болуы мүмкін:
 83.   Өрнекті куб түріне келтіріндер:   27а¹²х⁶

Бірмүше және оның стандарт түрі

1.  (-5)³*m⁸n*0.004m²n¹¹  бірмүшесін стандарт түрге келтіріңдер. Оның коэффициентін және дәрежесін анықтаңдар.
2. Амалдарды орында:  a²b⁴ * 90a⁵8b⁸               
3. 625 p¹²n¹⁶k⁴ бірмүшесін екінші бірмүшенің квадраты түрінде жазыңдар.
4. п-нің қандай мәнінде 5/49 * (3,5a⁵)ⁿ  = 5/4а¹⁰ теңдігі орындалады.
5 (-7)² *х⁵ у⁴ *0,05х¹⁰у*ху⁷  бірмүшесін стандарт түрге келтіріңдер. Оның коэфицентін және дәрежесін анықтаңдар.
6. Ықшамда   а⁸в⁷*ав¹¹*16а³
7. 512 х¹²у¹⁸z⁶ бірмүшесін стандарт түрде жаз.
8. п-нің қандай мәнінде   (12b³)ⁿ =144b⁶  теңдігі орындалады.
9. (2a³b⁴c)³ –өрнегі неге тең
10. (3х²у)³ * 5у⁷ бірмүшесін стандарт түрде жаз.
11. бірмүшесінің коэффициенті неге тең?
12. теңдеуін шешіңдер:
13. бірмүшесін  көбейтіңдер:                  
14. өрнегін ықшамдаңдар:
15. амалды орында 
16.  (-3)³*m⁸n*0.04m²n¹¹  бірмүшесін стандарт түрге келтіріңдер. Оның коэффициентін және дәрежесін анықтаңдар.
17. Амалдарды орында
1)  2/3a³b⁴ *15/2 a⁵8b⁶   
18. 225 p¹²n¹⁶k⁴ бірмүшесін екінші бірмүшенің квадраты түрінде жазыңдар.
19.п-нің қандай мәнінде * (7a⁵)ⁿ  = 8а¹⁰ теңдігі орындалады:
20. (-6)² *х⁵ у⁴ *0,08х¹⁰у*ху⁷  бірмүшесін стандарт түрге келтіріңдер. Оның коэфицентін және дәрежесін анықтаңдар.
21. Ықшамда :  а⁸в⁷*ав¹¹   *10а³
22. 343 х¹²у¹⁸z⁶ бірмүшесін стандарт түрде жаз.
23. (3х²у)³ * 5у⁷ бірмүшесін стандарт түрде жаз.
24. теңдеуін шеш:
25.   бірмүшесін көбейт. 
26. өрнегін ықшамда. 
27. Амалдарды орында.   a²b⁴ * a⁵ *8b⁸  
28. амалды орында 
29. бірмүшесінің коэфиценті неге тең.  
30. көбейтіндісін жаз. 

Қысқаша көбейту формулалары

Екі өрнектің квадраттарының айырымы

1. Көбейткіштерге жіктеңдер: x²-576
2. Өрнекті ықшамда: (2b-3)(3+2b)-4b (b-2)+9               ж.8b        
3. a=5; b=-4 болғанда   (a²-b)(a²+b)-2a⁴ өрнегінің мәнін табыңдар.
4.  (x+2)²-16=0 теңдеуін шешіңдер.
5.  (x-4)(x+4)-x²-x<0  теңсіздігін шешіңдер
6.  Көбейткіштерге жіктеңдер:  36-x²
7.  Өрнекті ықшамда: (7-6c)(6c+7)-9c(2-4c) -49
8. x=-3 болғандағы  (4-3x) (3x+4)+8x² өрнегінің мәнін табыңдар.
9.  (x-3)² -25=0 теңдеуін шешіңдер.
10. x²-(x-5)(x+5)+x<2x теңсіздігін шешіңдер.
11. а-ның қандай мәнінде теңдігі орындалады.
12. амалдарын орында.
13. бөлшегін қысқарт.
14. Дұрыс теңдікті анықта 
15. бөлшегінің мағынасы болатындай х айнымалысының барлық мәндерін табңдар. 
16. Көбейткіштерге жіктеңдер: x²-961
17. Өрнекті ықшамда: (b-2)(b+2)-b (b-1)-4
18. a=2; b=-3 болғанда   (a²-b)(a²+b)-2a⁴ өрнегінің мәнін табыңдар.
19.  (x+7)²-25=0 теңдеуін шешіңдер.
20.  (x-3)(x+3)-x²-x<0  теңсіздігін шешіңдер
21.  Көбейткіштерге жіктеңдер:  36-x²
22.  Өрнекті ықшамда: (7-6c)(6c+7)-9c(2-4c) -49
23. x=-3 болғандағы  (4-3x) (3x+4)+8x² өрнегінің мәнін табыңдар.
24.  (x-3)² -25=0 теңдеуін шешіңдер.
25. x²-(x-5)(x+5)+x<2x теңсіздігін шешіңдер.
26. бөлшегін қысқарт.
27. бөлшегінің мағынасы болатындай х айнымалысының барлық мәндерін табңдар. 
28. амалдарын орында.
29. x=-1 болғандағы  (5-3x) (3x+5)+8x² өрнегінің мәнін табыңдар.

Екі өрнектің қосындысының квадраты және айырымы

1. Eкі мүшенің квадратын көпмүше түрінде жазыңдар. (2a+k)²

2. Көпмүшені көбейткіштерге жіктеңдер. x⁴-60x²+900
А)  (x²-30) ²               В) (x²-30)                  С)  (x²+30) ²                 Д) (x²+30)              
3.  Теңдік орындалу үшін жұлдызшаларды өрнекпен алмастырыңдар. 
(*-3z)²=*-12xz+*
А) x²-12xz+9z²В) 4x²-12xz+9z²С) 4x²+12xz-9z² Д) x²-12xz-9z²
4. Өрнектерді ықшамдаңдар. (n-3m)²-(n-3m)²
5.  a=2; b=8 болғандағы   16*1/a³-4a²b өрнегінің мәнін табыңдар.
6. Екі мүшенің квадратын көпмүше түрінде жазыңдар. (m+d)²
7. Көпмүшені көбейткіштерге жіктеңдер. y⁶-50y³+625
8.  Теңдік орындалу үшін жұлдызшаларды өрнекпен алмастырыңдар. (*+*)²=0.25c²+*+0.81d²
9. Өрнектерді ықшамдаңдар. (m+5n)²-(5n-m)²
10. a=-2; b=2 болғандағы  64a³ +0.25ab² өрнегінің мәнін табыңдар.
11. Көпмүше түрінде жаз.
12. Теңдік орындалу үшін  жұлдызшаларды өрнекпен алмастырып жаз. 

А)   В)                                С)           Д)
13. өрнегін ықшамда:
14. өрнегін көбейткіштерге жіктеңдер. 
15. болғандағы өрнегінің мәнін тап.  
16. боландағы өрнегінің мәнін тап. 
17. Өрнекті  ықшамдаңдар.
18. (к-7)² –(к+7)²  өрнегін көбейткіштерге жіктеңдер. 
19. болғандағы өрнегінің мәнін тап.  
20. Екі мүшенің квадратын көбейткіштерге жікте.
21. a=-1; b=1 болғандағы  64a³ +0.25ab² өрнегінің мәнін табыңдар.
22.Екі мүшенің квадратын көпмүше түрінде жазыңдар. (2a+2k)²
23.  Теңдік орындалу үшін жұлдызшаларды өрнекпен алмастырыңдар. (*+*)²=625c²+*+81d²
А)(5c+9d) ² В) (0,5c-0,9d) ²            С) (5c-9d) ²             Д) (25c+9d)²
24. Өрнектерді ықшамдаңдар. (m+n)²-(n-m)²
25.  Көпмүшені көбейткіштерге жіктеңдер. y²-50y+625
26. Екі мүшенің квадратын көпмүше түрінде жазыңдар. (4m+d)²
27. .  a=1; b=1 болғандағы   16*1/a³-4a²b өрнегінің мәнін табыңдар.
28. Екі мүшенің квадраты түрінде жаз.
29. өрнегін ықшамда:
30. Өрнектерді ықшамдаңдар. (n+m)²-(n-m)²

Екі өрнектің қосындысының кубы және айырымының кубы

1-нұсқа
1. Екімүшенің кубы көпмүше түрінде жазыңдар.

2.  (3х-3)³ көпмүшесін көбейткіштерге  жіктеңдер.
3. (4а-1)(4а+1)-(5а-1)(25а²+5а+1)өрнегінің мәнін табыңдар.
4. (х+1)(х²-х+1)-х(х²-5)=6x+11 теңдеуін шешіңдер
5.  а+2+4а(а+2)+4а²(а+2) көпмүшесін ықшамда.
6.  Екімүшенің кубы көпмүше түрінде жазыңдар.  (0,5а+в)³ 
7.  (3х+3)³ көпмүшесін көбейткіштерге  жіктеңдер. 
8. а=-1  болғандағы (а+3)³-(а-3)³+(а+5)²-а² өрнегінің мәнін табыңдар
9. (3-х)(х²+3х+9)+х(х²+6)=-x-22 теңдеуін шешіңдер.
10. (2х+3)(4х²+9-6х) көпмүшесін ықшамда
11. (х+2)(х²-2х+4)-х(х²-5)=6x+11 теңдеуін шешіңдер
12. (х+1)³ көпмүшесін көбейткіштерге  жіктеңдер.
13. Екімүшенің кубы көпмүше түрінде жазыңдар.  (а+в)³
14. Екімүшенің кубын көпмүше түрінде жазыңдар.

15.(х+3)(х²+9-3х) көпмүшесін ықшамда
16. Екімүшенің кубын көпмүше түрінде жазыңдар.   
17.  (х-3)³ көпмүшесін көбейткіштерге  жіктеңдер.
18. (х+1)³ көпмүшесін көбейткіштерге  жіктеңдер.
19. (х+1)(х²-х+1)-х(х²-5)=6x+11 теңдеуін шешіңдер
20.  а+2+4а(а+2)+4а²(а+2) көпмүшесін ықшамда
21.Екімүшенің кубын көпмүше түрінде жазыңдар.
22. Екімүшенің кубын көпмүше түрінде жазыңдар.  (3а+в)³
23. (2-х)(х²+2х+4)+х(х²+6)=-x-20 теңдеуін шешіңдер.
24. Екімүшенің кубын көпмүше түрінде жазыңдар.
25. (2х+5)(4х²+25-10х) көпмүшесін ықшамда
26. а=-1  болғандағы (а+3)³+(а+5)² өрнегінің мәнін табыңдар
27. (5х+5)³ көпмүшесін көбейткіштерге  жіктеңдер. 
28. Екімүшенің кубы көпмүше түрінде жазыңдар.  (а-в)³
29. Екімүшенің кубын көпмүше түрінде жазыңдар.
30 . өрнегін ықшамдап, к=-2 және  y=-2 болғандағы мәнін табыңдар.

Екі өрнектің кубтарының қосындысы мен кубтарының айырымы

1. Көпмүшені көбейткіштерге жікте   а³-в³
2. Көпмүшені көбейткіштерге жікте   с³-b³
3.   3х³-3 көпмүшесінің мәнін тап   х=1
4.  Стандарт түрдегі көпмүшеге түрлендір.   64а³-1
5. Көбейтуді орында : (х-2)(х²+2х+4)
6. Көпмүшені көбейткіштерге жікте   с³-d³
7. Өрнекті ықшамда 64+а³-(а-4)(а²+4а+16)
8. 4х³+4 көпмүшесінің мәнін тап   х=1
9. Стандарт түрдегі көпмүшеге түрлендір.   125а³-1
10. Көбейтуді орында : (х-5)(х²+5х+25)
11. Көбейтуді орында : (х+2)(х²+2х+4)
12. 5х³+5 көпмүшесінің мәнін тап   х=1
13.  Көпмүшені көбейткіштерге жікте   к³-d³
14. Стандарт түрдегі көпмүшеге түрлендір.   8а³-1

15. Өрнекті ықшамда 64+а³-(а-5)(а²+5а+25)

16. Көпмүшені көбейткіштерге жікте    64-b³
17. 27х³-8 көпмүшесінің мәнін тап   х=1 

18. Өрнекті ықшамда 8+а³-(а-2)(а²+а+4)

19. Стандарт түрдегі көпмүшеге түрлендір.   125а³-1
20. Көбейтуді орында : (х-7)(х²+7х+49)
21. Көпмүшені көбейткіштерге жікте   к³-m³
22. Өрнекті ықшамда 125+а³-(а-5)(а²+5а+25)
23. х³+8 көпмүшесінің мәнін тап   х=1
24. Стандарт түрдегі көпмүшеге түрлендір.   125а³-1
25. Көбейтуді орында : (х-1)(х²+х+1)
26.  5х³+5 көпмүшесінің мәнін тап   х=1
27.  Көпмүшені көбейткіштерге жікте   343к³-d³
28. Стандарт түрдегі көпмүшеге түрлендір.   3375а³-1

29. 8+а³-(а-5)(а²+5а+25)

30. х³+1 көпмүшесінің мәнін тап   х=1

Көпмүшелерге амалдар қолдану.

І-нұсқа
1. көпмүшесінің дәрежесін анықтаңдар. 
2.    болғандағы  өрнегінің мәнін табыңдар. 
3. теңдеуін шешіңдер.
4. x+3 (x+2) +3≥(3+x) теңсіздігін шешіңдер.
5.  көпмүшесінің дәрежесін анықтаңдар. 
6. көпмүшесінің көбейтіндісін табыңдар.
7.    бөліндісін табыңдар. 
8.  көпмүшесінің дәрежесін анықтаңдар. 
9. көпмүшесін көбейткіштерге жікте.  
10.  өрнегін ықшамдаңдар. 
11.   көпмүшесін көбейткіштерге жікте. 
12. болғандағы өрнегінің мәнін тап. 
13.  теңсіздігін шешіңдер.
14.   көпмүшесін көбейткіштерге жікте. 
15. болғандағы өрнегінің мәнін табыңдар. 
16.     көпмүшесінің дәрежесін анықтаңдар. 
17. өрнегін көбейткіштерге жікте.
18. көпмүшесін көбейткіштерге жікте.
19. болғандағы өрнегінің мәнін табыңдар. 
20.  көпмүшесінің дәрежесін анықтаңдар. 
21. көпмүшесін көбейткіштерге жіктеңдер.
22. болғандағы өрнегінің мәнін тап. 
23.  бөліндісін табыңдар. 
24. теңдеуін шешіңдер.
25.   көпмүшесін көбейткіштерге жікте. 
26. көпмүшесін көбейткіштерге жіктеңдер. 
27. өрнегін ықшамдаңдар. 
28. өрнегін ықшамдаңдар. 
29.  теңсіздігін шешіңдер.
30.
Рационал өрнектерді ықшамдау

1. Көбейткішке жікте: а(3+b)+b+3
2. Өрнекті ықшамдаңыз:
.                            Ж.  
3. Тура теңдікті табыңыз: (а + в)²
A) а²–2ав–в²B) а²–2ав+в²C) а²–в²
D) –а²–2ав+в²E) а²+2ав+в²
4. Амалды орындап ықшамда:                                   ж.) 
5. Көбейткіштерге жіктеңіз: x⁵ - x³ + x² - 1.                               Ж.  (x - 1)²(x + 1)(x² - x + 1)
6. Өрнекті ықшамдаңыз: .                Ж.  
7. Өрнекті ықшамдаңыз:                                 ж. 
8. Бөлшекті қысқартыңыз: .                         Ж.  p - 5                                              9. Есептеңіз:                                                    ж.  5          
10. Өрнекті ықшамдаңыз: .                            Ж.  0 
11. Өрнекті ықшамдаңыз: 
                            ж.  
12. Өрнекті ықшамдаңыз: .                                   Ж. 
13. Көпмүше түрінде жазыңыз:  (х²- 11) (11+х²)                          ж.  х⁴-121
14. Өрнекті ықшамдаңыз:  + .                          Ж. 
15. Өрнекті ықшамдаңыз: 
.                                    Ж. D) 
16. Өрнекті ықшамдаңыз: .               Ж. 
17. Көбейткіштерге жіктеңіз: 
ax² - bx² - bx + ax - a + b.                                            Ж. (a - b)(x² + x - 1)
18. Амалдарды орындаңыз: 
                                    ж.  1          
19. Өрнекті ықшамдаңыз: 6xy - x2 + 3(x - y)2.                            Ж.  2x2 + 3y2
20. Көбейткіштерге жіктеңіз: 
(a² + a + 4)² + 8a(a² + a + 4) + 15a².                               Ж.  (a + 2)²(a² + 6a + 4)

Рационал өрнектерді түрлендіру 
1. Формула бойынша жікте:                         ж.  
2. Өрнекті ықшамда: .                                       ж. 
3. Көбейткішке жікте: 15ху²+5ху–20х²у                                  ж.  5ху(3у+1−4х) 
4. Өрнекті ықшамда:                                        ж.  
5. Көпмүше түрінде жазыңыз: 5y (y² - 3) (y² + 3)                          ж.  5у⁵ – 45у
6. Өрнекті ықшамда:                                ж. 
7. Көбейтінді түріне келтіріңіз:2х(3х-4у)–6х+8у                       ж. 2(3х–4у)(х-1)
8. Есептеңіз: .                                       Ж.  2
9. Көпмүшеге түрлендіріңіз: (2а+2)(4а²-4а+4)                         ж.  8а³+8 
10. Өрнекті ықшамда: 2(5х–4у+1)–3(3х–3у+1)                   ж. х+у–1
11. Жақшаны аш: 9(х²+3х–2)                                                     ж. 9х²+27х–18
12. Өрнекті ықшамда:                                        ж.   
13. Формула бойынша жікте: 10х⁴–20х²у³+10у⁶                            ж. 10(х²–у³)²
14. Формула бойынша жікте: 6a¹⁰–12a⁵b⁴+6b⁸                                 ж.  6(a⁵–b⁴)² 
15. Өрнекті ықшамда:                           ж. 
16. Есептеңіз:                        ж.  96      

Геометрия

Тема: 16-Үшбұрыштар    

Подтема: 01-Үшбұрыштың түрлері        

1. Тең бүйірлі үшбұрыштың периметрі 7,5 м, ал бүйір қабырғасы 2 м. Үшбұрыштың табанының ұзындығын табыңыз.                              Жауабы: 3,5 м
2. Қабырғалары 13 см, 14 см, 15 см болатын үшбұрыштың ауданын табыңыз:     Жауабы: 84 см²
3. Үшбұрыштың үш қабырғасы берілген: 6 см, 8 см, 10 см. Үшбұрыштың түрін анықтаңыз. 

Жауабы: тік бұрышты 

4. Тең бүйірлі үшбұрыштың табаны 4 см, бүйір қабырғасы 6 см. Осы үшбұрыштың периметрін табыңыз.                           Жауабы: 16 см 
5. Тең бүйірлі үшбұрыштың периметрі 20 см, бүйір қабырғасы табанынан екі есе ұзын. Оның қабырғаларының ұзындығын табыңыз.                               Жауабы: 8; 8; 4
6. Тең қабырғалы үшбұрыштың бұрыштары неге тең?                       
7. Тең бүйірлі үшбұрыштың төбесіндегі бұрышы 50⁰-қа тең болса, табан бұрыштары неге тең? 
8. Тең бүйірлі үшбұрыштың бүйір қабырғаларының арасындағы бұрыш 60⁰-қа тең. Үшбұрыштың табанындағы бұрыштарын табыңыз.                     Жауабы: 60⁰; 60⁰ 
9. Тең бүйірлі үшбұрыштың бүйір қабырғасы 8 см, табаны 6 см. Үшбұрыштың периметрін табыңыз.                                        Жауабы: 22 см 
10. Тік бұрышты үшбұрыштың бір катеті 5 см, ал оның гипотенузаға проекциясы 3 см. Гипотенуза мен екінші катетін табыңдар.                                Жауабы: 25/3см; 20/3см
11. Тең бүйірлі үшбұрыштың периметрі 7,5 см-ге тең, ал бүйір қабырғасы 2 см-ге тең. Табанын табыңдар.                                 Жауабы: 3,5 м 
12. Тең бүйірлі үшбұрыштың бір бұрышы 100⁰-қа тең. Қалған бұрышытарын табыңыз. 

Жауабы: 40⁰; 30⁰ 

13. Тең бүйірлі үшбұрыштың периметрі 15,6 м. Табан қабырғасы бүйір қабырғасынан 3 м-ге кем болса, қабырғаларын табыңыз.                             Жауабы: 6,2 м; 6,2 м; 3,2 м 
14. Тең бүйірлі үшбұрыштың периметрі 7,5 см, ал бүйір қабырғасы 2 м. Табанының ұзындығын табыңыз.                                                                       Жауабы: 3,5 м 
15. Бүйір қабырғалары арасындағы бұрышы 80⁰ болатын тең бүйірлі үшбұрыштың табанындағы бұрышын табыңыз.                                                               Жауабы: 50⁰ 
16. Төменде берілген үш санның қайсысы тік бұрышты үшбұрыштың қабырғаларының ұзындықтарын өрнектей алмайды?                                   Жауабы: 1, 2, 3 
17. Егер үшбұрыштың екі сүйір бұрыштарының қосындысы 90⁰-қа тең болса, онда мұндай үшбұрышты ... деп атаймыз.

04-Үшбұрыштың сыртқы бұрышы 

1. Тең бүйірлі үшбұрыштың табанындағы сыртқы бұрыштың шамасы 112⁰. үшбұрыштың барлық бұрыштарын анықтаңыз.                             Жауабы:
2. Үшбұрыштың бұрыштары 3:7:8 сандарына пропорционал. Үшбұрыштың ең үлкен бұрышын анықтаңыз.                                   Жауабы: 80⁰
3. Үшбұрыштың бұрыштары 7:5:6 сандарына пропорционал. Үшбұрыштың ең кіші бұрышын анықтаңыз. 

Жауабы: 50⁰

4. Тең бүйірлі үшбұрыштың табанындағы сыртқы бұрышының шамасы 140⁰. үшбұрыштың барлық бұрыштарын табыңыз.                                  Жауабы: 40⁰, 40⁰, 100⁰
5. Тең бүйірлі үшбұрыштың төбесіндегі сыртқы бұрышы 70⁰. үшбұрыштың барлық бұрыштарын табыңыз.                                           Жауабы: 35⁰, 35⁰, 100⁰
6. АВС үшбұрышында АС және ВС қабырғалары тең. В төбесіндегі сыртқы бұрыш 130⁰-қа тең. АВС үшбұрышының бұрыштарын табыңыз.                          Жауабы: 50⁰, 50⁰, 80⁰
7. АВС үшбұрышында . С төбесіндегі сыртқы бұрышты табыңыз.            Жауабы: 140⁰ 
8. Үшбұрыштың әрбір төбесінде неше сыртқы бұрыш болады.                      Жауабы: 2
9. Үшбұрыштың сыртқы екі бұрышы 100⁰-қа және 150⁰-қа тең. Үшінші сыртқы бұрышын табыңыз. 

Жауабы: 110⁰

10. Үшбұрыштың сыртқы бұрышы 112⁰-қа тең. Осы бұрышпен сыбайлас емес екі ішкі бұрыштарының бірі 37⁰. үшбұрыштардың ішкі бұрыштарын есептеңіз.                          Жауабы: 68⁰, 37⁰, 75⁰
11. Үшбұрыштың сыртқы бұрыштарының бірі 95⁰. онымен сыбайлас емес екі ішкі бұрышының қосындысын табыңдар.                                  
12. АВС үшбұрышында . В төбесіндегі сыртқы бұрышы 72⁰. Үшбұрыштың барлық ішкі бұрыштарын табыңдар.                                Жауабы:
13. Үшбұрыштың сыртқы екі бұрышы 100⁰-қа және 150⁰-қа тең. Үшінші сыртқы бұрышын табыңдар. 

Жауабы: 110⁰ 

14. Үшбұрыштың ішкі бұрыштарының бірі 30⁰-қа тең, ал сыртқы бұрыштарының бірі 40⁰-қа тең. Үшбұрыштың қалған бұрыштарын табыңдар. Жауабы: 140⁰, 10⁰ 
15. АВС үшбұрышының А және В төбелеріндегі сыртқы бұрыштардың қосындысы (әрбір төбеден бір-бірден алынған) қосындысы 240⁰-қа тең. Үшбұрыштың С бұрышын табыңдар. Жауабы: 60⁰ 
16. Үшбұрыштың сыртқы бұрышы 112⁰-қа тең. Осы бұрышпен сыбайлас емес екі ішкі бұрышының бірі екіншісінен 38⁰-қа артық. Үшбұрыштың ішкі бұрыштарын табыңдар.              Жауабы: 37⁰, 68⁰, 75⁰
17. Тең қабырғалы үшбұрыштың ішкі және сыртқы бұрышын табыңдар.                      Жауабы:60⁰, 120⁰
18. МNК үшбұрышында NК=18 см, ал N бұрышының сыртқы бұрышы 150⁰ тең. MN-ге жүргізілген биіктікті табыңыз. Жауабы: 9 см 
19. Үшбұрыштың екі сыртқы бұрышы 100⁰ және 150⁰. Үшбұрыштың үшінші сыртқы бұрышын табыңыз. 

Жауабы: 110⁰.

18-Шеңбер мен дөңгелек 

1. АОВ центрлік бұрышы АВ доғасына тірелетін іштей сызылған бұрыштан 30⁰ үлкен. Осы бұрыштарды табыңыз: 

Жауабы: 60⁰ және 30⁰

2. Шеңбердің АВ және СД хордалары Е нүктесінде қиылысады.. Егер болса ВЕС бұрышын табыңыз: 

Жауабы: 62⁰ 

3. Центрі О шеңбердің радиусы 16 тең. . АВ хордасын табыңыз: 

Жауабы: 16

4. Шеңбердің іштей сызылған бұрыштары АВ хордасына тіреледі. Ол хорда шеңберді 3:5 қатынасындай етіп біледі. Іштей сызылған бұрыштардың шамаларын табыңыз: 

Жауабы:

5. Шеңбердің АД мен ВС хордалары өзара қиылысады. АВС бұрышы 50⁰-қа, ал АСД бұрышы 80⁰-қа тең. САД бұрышын табыңыз: 

Жауабы: 50⁰ 

6. Бір нүктеден жүргізілген жанама 20 см, ал осы нүктеден жүргізілген ең үлкен қиюшы 50 см. Шеңбердің радиусын табыңыз. 

Жауабы: 21 см

7. Ұзындығы см шеңберге хорда жүргізілген. Ол 60⁰ доғамен кереді. Осы хорданың ұзындығын табыңыз. 

Жауабы: 18 см

8. Шеңбердің АД және ВС хордалары қиылысады. Егер бұрышы 60⁰, ал бұрышы 70⁰ тең болса, онда бұрышын табыңыз. 

Жауабы: 60⁰ 

9. Тік бұрышты үшбұрыштың гипотенузасы 10 см-ге тең. Осы үшбұрышқа сырттай сызылған шеңбердің радиусын табыңыз. 

Жауабы: 5см 

10. Үшбұрыштың қабырғасы 10 см, ал оған қарсы жатқан бұрыш 150⁰. Осы үшбұрышқа сырттай сызылған шеңбердің радиусын табыңыз. 

Жауабы: 10 см 

11. Тік бұрышты үшбұрыштың катеттері 6 және 8. Осы үшбұрышқа іштей және сырттай сызылған шеңберлердің радиустарының қосындысын табыңыз: 

Жауабы: 7

12. Үшбұрышқа іштей сызылған шеңбердің центрі не болады? 

Жауабы: Үшбұрыш бұрыштарының биссектрисаларының қиылысу нүктесі 

13. Тік бұрышты үшбұрышқа іштей шеңбер сызылған. Жанау нүктесі гипотенузаны 2 және 3 бөліктерге бөледі. Осы шеңбердің радиусын табыңыз: 

Жауабы: 1

14. Теңбүйірлі үшбұрыштың биіктігі 20, табаны мен бүйір қабырғасының ұзындықтарының қатынасы 4:3. іштей сызылған шеңбердің радиусын табыңыз: 

Жауабы: 8

15. Шеңбер ұзындығы 1-ге тең. Радиусын табыңыз. 

Жауабы:

16. Кубтың қыры а-ға тең. Кубқа іштей сызылған шардың радиусын табыңыз. 

Жауабы:

17. Шеңбердің АД және ВС хордалары қиылысады. Егер бұрышы 60⁰, ал  бұрышы 70⁰ тең болса, онда бұрышын табыңыз. 

Жауабы: 50⁰