5 сыныптарға арналған жаздық тапсырмалар

Түсінік хат

Жазғы тапсырма  ҚР Білім және ғылым министрлігінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі              №115 жылғы бұйрығымен бекітілген негізгі орта білім беру деңгейінің «Тіл және әдебиет»  білім саласы пәндерінің (5-9- сынып) оқу бағдарламасының негізінде жасалған қазақ тілінен                   5-9-сыныпқа арналған күнтізбелік жоспар бойынша өтілген тақырыптарға сүйене отырып құрастырылды. Тапсырмаларды жүйелеуде жазғы демалыста  әр оқушының белгілі тақырыптардан алған білімдері бойынша өзінше жұмыс жасауына мән берілді. Бұл оқушылардың  оқу  жылы бойында   тіл білімінің  «Лексика», «Фонетика», «Сөзжасам», «Морфология», «Синтаксис»  тараулары бойынша өткен материалдарын ұмытып қалмауына ықпал етіп, олардың есте сақтау қабілетін дамытады, белгілі тақырыптардан алған   теориялық білімдерін іс жүзінде қолдануға дағдыландырады. Сонымен қатар  оқушының білімді шала түсінген тұстарын практика жүзінде нақтылауда атқаратын қызметі зор. Негізгі мақсаты — оқушылардың материалды жүйелі түрде меңгеруіне жағдай жасау, қазақ тілі ғылымының теориялық негіздерін меңгерту.

Білім беру жүйесінің негізгі деңгейіндегі «Қазақ тілі»пәнін оқытудың мақсаты ана тілінің қоғамдық-әлеуметтік мәнін түсінген, әдеби тіл нормаларын жетік қолдана білетін, сөйлесім әрекеті қалыптасқан, тілдің қызметін жүйелі меңгерген дара тұлға қабілеттерінің дамуына мүмкіндік жасау.

Осы мақсатты жүзеге асыру үшін «Қазақ тілі» пәні танымдық және практикалық бағыттарда төмендегідей міндеттерді шешеді:

• Оқушының тіл туралы түсінігін кеңейту;
• Тілдің қоғамдық- әлеуметтік қызметін таныту;
• Синтаксис саласы бойынша сөз тіркесін, сөздердің байланысу тәсілдері мен түрлерін меңгерту;
• Әдеби тілдің лексикалық, орфографиялық, орфоэпиялық, сөзжасамдық, грамматикалық, стильдік, пунктуациялық нормаларын меңгерту, теория мен практиканы ұштастыру. 

Қазақ  тілі   пәнінен  5-сыныпқа  арналған   жазғы  тапсырма

1.СӨЗ БЕН МАҒЫНА 

1.Берілген сөздерді мағыналық жақындығына қарай топтап жазып, мағынасын түсіндір. 

Қарағай, қозы, шырша, дәптер, тоқты, қарындаш, қайың, саулық, қағаз.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Төмендегі сөздер қандай мағына беріп тұр?

Түу! Ойбай-ай! Құдай-ай! Обал-ай!

                                                                        (І.Жансүгіров)

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2.   СӨЗДІҢ ТУРА ЖӘНЕ АУЫСПАЛЫ МАҒЫНАСЫ

1. Мына тіркестердің тура жгне ауыспалы мағыналарын тауып жаз.

     Суық су, суық жер, суық жел, суық адам, суық торғай, суық хабар. Алтын жүзік, алтын қыз, а ақша, алтын күз, алтын бесік. Таза үй, таза жер, таза бала, таза жүрек, таза еңбек, таза салмақ.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3. КӨП МАҒЫНАЛЫ СӨЗДЕР

1. Сөз тіркестерін тура, ауыспалы, көп мағыналарына қарай ажырат.

Аттан түс, түс кезі, түскі ас, түс көрді, таудан түсті, жайлаудан түсті, оқуға түсті, түсі бұзылды, ақ түсті, түсі өзгерді, ойына түсті, түсі жылы, түстен кейін, түс ауа.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4. ОМОНИМ 

1. Төмендегі сөздерден омоним болатын сөздерді тап және сол сөздерге мәтін құра.

Кілем, газет, жылқы, шұбат, айт.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________________

5. СИНОНИМ 

1. Төмендегі сөздерге синоним және омоним болатын сөйлемдер құра.

 Жастық, ат, қою, жеңіл, бас.

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

6. АНТОНИМ 

1.Мақал-мәтелдердің антоним болатын жалғасын тап. 

а) Жылай-жылай арық қазсаң,

..................................................

ә)Дос жылатып айтады, 

...................................................

б) Ұсталы ел озар,

...................................................

7. ТАБУ 

1..Сөйлемнен табу сөздерін тап және олардың кімге, неге айтылғанына талдау жаса.

   Сылдыраманың ар жағында, сарқыраманың бер жағында, маңыраманы ұлыма жеп жатыр екен, білемені жанымаға білеп-білеп, бауыздап келдім.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

8. ЭВФЕМИЗМ МЕН ДИСФЕМИЗМ.

1. .Өлеңнен дисфемизмді тауып, дисфемизмді эвфемизмге айналдырып жаз.

Шіркіннің сөйлер сөзге тасуын-ай, 

Аруағы алдиярдың басуын-ай! 

Ханымның мұрны кейкі, бойы аласа, 

Келбеті мегежіннің кашырындай. 

Көк иттей күшіктеген құнжың қағып, 

Жататын шығар тыр-тыр қасынып-ай. 

Тұрпаты ит, шошқадан былай емес, 

Байеке, көргенімді жасырдым ба-ай!?

                                                                               (Шернияз Жарылғасұлы)

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

9. ТҰРАҚТЫ СӨЗ ТІРКЕСТЕРІ

1. Ішінде мына сөздер бар тұрақты тіркестерді жаз.

     Көз, қол, жер, ит, ауыз, тістеді, шаш. 

Үл г і:      ашық ауыз.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

10. МАҚАЛ-МӘТЕЛДЕР

1. Төмендегі сөздері бар мақал-мәтелдер тауып жаз.

   Жақсымен, асың, жылы, корқытады, көл, бөрік, екі, дос. 

Үл г і:      Естіген екі сөз де жетіп жатыр.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

11. СӨЗДІК ҚОР ЖӘНЕ СӨЗДІК ҚҰРАМ 

1.Мәтінде сөздік қор көп пе, сөздік құрам көп пе? Мәнісін түсіндір.

      Мағжанды сүйемін. Еуропалығын, жарқыраған әшекейін сүйемін. Қазақ ақындарының қара қордалы ауылында туып, Еуропадағы мәдениет пен сұлулық арасына барып, жайлауы жарасқан арқа кызын көріп сезгендей боламын.

                                                                                                 (М. Әуезов)

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

12. КӨНЕРГЕН СӨЗДЕР 

1.Көнерген сөздері бар мақал-мәтелдер жаз және көнерген сөздің қай түрі екенін ажырат.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

13. ЖАҢА СӨЗДЕР. 

1. Жаңа сөздер қанша түрлі жолмен пайда болады? Мысалдармен дәлелдеп жаз.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

14. ЖАЛПЫЛАМА ЛЕКСИКА. 

1..Төмендегі сөздерден кірме сөзді бөлек, диалект сөзді бөлек, жалпылама лексиканы бөлек жаз.

       Зор, үшек, жозы, мырыш, екі, он, жаз, шалбар, бөтелке, қамыт, агроном, бөшке, кір әтешкер, бігіз.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

15. КІРМЕ СӨЗДЕР. ДИАЛЕКТ СӨЗДЕР

1.Ішінде кірме сөздері бар мақал-мәтелдер жаз және мақал-мәтелде не себептен кездесетінін түсіндір.

Үлгі:       Адам бақыттын қонғанын білмейді, ұшқанын біледі. 

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2.  Фонетикалық ерекшеліктері бар диалект сөздерді жаз.

Ү л г і:      бұяқ-бұлжақ, маңлай-маңдай.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

16. КӘСІБИ СӨЗДЕР.

1.Қолөнершілікке және ауыл шаруашылыгына байланысты кәсіби сөздер жаз.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

17. ТЕРМИН СӨЗДЕР

1.Мәтіндегі терминдерді тап және терминдердің жасалу жолдарын түсіндір.

   Жезқазған аймағының экологиялық ахуалы мәз емес. Екі бүйірден Байқоңыр ғарыш аймағы мен Семей полигоны қыспаққа алып тұр. Ғарыш кемелерінің техникалық бөліктері мен атом қалдықтары - тептил көктен түсіп, жерді уландырып, ластап жатыр. Семей полигоны радиактивтік заттарды төңірекке сіңірді.

(Ф.Темереева)

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

18. ТІЛ ДЫБЫСТАРЫ. 

1.Төмендегі сөздерге тиісіпі дыбысты қой және сол сөздерге синоним сөздер жаз. 

Үл...ілі, е...еу, қай...р, пә...ер, қор...ақ, жо...ары, мейірі...сіз, м...йдан.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

19. ҚАЗАҚ ӘЛІПБИІ 

1.Тіл туралы мақал-мәтелдер жазып, қанша дыбыс, қанша әріп барын айт.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

20. ДАУЫСТЫ ДЫБЫСТАР                                     

1.Екі шумақ өлең жазып, ішіндегі еріндік дауыстылардың астын бір, езулік дауыстылардың астын екі сыз.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

21. ДАУЫССЫЗ ДЫБЫСТАР 

1.Тұрақты тіркестерді жазып, мағынасын түсіндір және қатаң дауыссыздардың астын бір, үнді дауыссыздардың астын екі, ұяң дауыссыздардың астын ирек сызықпен сыз.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2.Бірде дауысты, бірде дауыссыз болатын дыбыстарды жаз және мысалдармен дәлелде.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 

22. БУЫН. ТАСЫМАЛ 

1.Мәтіндегі сөздерді буын түрлеріне қарай талда.

      Өзінің жазба сөзін саналы түрде және еркін пайдалану үшін, алдымен басқалардың жазба сөзіне түсіне білу өте қажет. Баланың сөз қоры жеткілікті болғанда ғана, өз пікірін айтып, басқалардың сөздерін дұрыс ұға алады.

                                                                                                     (Ә.Тәжібаев)

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

23.ТАСЫМАЛ

2.Төмендегі сөздерді тасымалдауға бола ма? Тасымалданса қалай тасымалдайсың?

         Электр, станция, ансамбль, вольт.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2.Тасымалдауға болмайтын сөз түрлерінің барлығын жаз.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

24. ҮНДЕСТІК ЗАҢЫ.

1.Жуан буынды сөзді бір бөлек, жіңішке буынды сөзді бір бөлек, аралас буынды сөзді бір бөлек жаз  және мысал келтір.

Аймақ, жұмыс, Кішітау, бүйір, Жезқазған, геометриялық, қазіргі, сал-сері, географияда, оңтүстік, кездесулер, қыз-келіншек.

2.Төмендегі сөздерге қосымша жалғап жаз.

Фильм, руль, альбом, киоск, повесть, грамм, конспект, табель, банк.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

25.БУЫН ҮНДЕСТІГІ

1 Төмендегі сөздерден буын үндестігіне бағынбайтын қосымшаларды тап.

      Мектептің, жүрекпен, түнімен, асхана, бейнет, сіңілімдікі, бикеш, арызқой, жалақор.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

26. ДЫБЫС ҮНДЕСТІГІ.

1.Түбір мен қосымша, біріккен сөз, сөз тіркестері аралығындагы ілгерінді ықпалға мысалдар жаз.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

27.ОРФОГРАФИЯ МЕН ОРФОЭПИЯ

1.Сөз тіркестерінің аралығындагы ілгерінді және кейінді ықпалды тап.

       Атың кім? ақ лақ, әкеп бер, сақ бол, көк аспан, көз сал, он бес, төрт қанат. 

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

28. ЕКПІН ЖӘНЕ ОНЫҢ ТҮРЛЕРІ                                          

1. .Мәтіндегі сөздерді барлық екпін түрлеріне қарай талда және мәтіндегі пікірге өз көзқарасың туралы жаз.

       Біреудің жақсы ісін көрсең, оны ардақтай біл, күнәліні кешіре біл... Өзің де, өзгеге де жақсылық тіле... Адамгершілік кімде болса, соны ер деп есепте.

    (Ахмед Йүгінеки)                                                                                                                  

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

29.   СӨЗЖАСАМ                                              

1.Күрделі сөзден тұрақты тіркестердің айырмашылығын айт және күрделі сөздің түрлеріне мысал келтір.

Үлгі:        Ала қарға, көк бауыр. (Күрделі сөз)

               Көзі ашылды, жүрек жұтқан (Тұрақты тіркес) 

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Летние задания по русскому языку и литературе для 5 класса

1.      Прочитайте текст. Выполните  послетекстовые задания

Много лет назад маленький мальчик играл на подоконнике в старом копенгагенском доме. Игрушек было не так уж много: несколько кубиков, старая бесхвостая лошадь из папье-маше и оловянный солдатик. Лошадь уже потеряла цвет, потому что ее много раз купали. Оловянный солдатик был сломан, у него не хватало одной ноги.

Мать мальчика сидела у окна и вышивала. За окном была пустынная улица, которая вела к Старому порту. Вот на улице показался высокий и очень худой человек в черном. Он шел быстро, размахивал длинными руками и тихонько читал сам себе стихи.

Шляпу он нес в руке, и потому был хорошо виден его большой покатый лоб, орлиный тонкий нос и серые сощуренные глаза. Он был некрасив, но изящен. Душистая веточка мяты была воткнута в петлицу его сюртука.

Женщина за пяльцами подняла голову и сказала мальчику:

— Вот идет наш поэт, господин Андерсен. Под его колыбельную песню ты так хорошо

засыпаешь.

Мальчик посмотрел исподлобья на незнакомца в черном, схватил своего единственного хромого солдатика, выбежал на улицу, сунул солдатика в руку Андерсену и тотчас убежал.

Это был неслыханно щедрый подарок. Андерсен понял это. Он воткнул солдатика в петлицу сюртука рядом с веточкой мяты, как орден. Потом сказочник вынул платок и слегка прижал его к глазам.

Задания: (запишите все ответы)

2.Объясните значение слов и выражений: пяльцы, покатый лоб, орлиный нос.

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3.Определите стиль и тип текста. Аргументируйтесвой ответ.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4.Определите основную мысль текста.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5.Любите ли вы читать сказки Г.Х. Андерсена?

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Задание

Прочитайте отрывок из повести В. Г. Короленко «Слепой музыкант». В нем описан эпизод после ссоры девочки с мальчиком, которая не знала, что он слепой.

Девочке стало жалко Петрика.

- Послушай, - заговорила она тихо. – О чем ты плачешь? Ты жалеешь, что напугал меня?

- Я не хотел пугать тебя, - выговорил он, глубоко вздыхая, чтобы остановить рыдание.

- Я не сержусь. Ты ведь больше не будешь? – спросила она, приподнимая его с земли и

стараясь усадить его рядом с собой. Мальчик сидел в стороне заката.

- Какой ты странный, - сказала она с участием.

- Я не странный, - прошептал мальчик грустно. – Я слепой.

- Слепой? – протянула она нараспев и, - задрожав вся от жалости, вдруг обвила шею

мальчика руками и горько заплакала.

- Мне жалко,- вымолвила наконец.

Задания:

1. Выпишите из текста ряд синонимов, объясните, чем определен выбор синонимов в

тексте.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Подберите антонимы к словам: заговорила, закат, слепой, грустно, тихо.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3. Дайте письменную характеристику главному герою. Докажите свою точку зрения

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Грамматические задания

1. Вставь пропущенные буквы.

У ко…ки Мурки мя…кие ла…ки и острые зу…ки. Лоша…ка беж…т по у…кой доро…ке.

2. Выдели грамматическую основу предложения и второстепенные члены предложения:

Воробей клевал крошки хлеба.

3. Вставь, где надо, Ь.

Улич…ный, пузыр…ки, Жанноч…ка, скуч…ный, ёл…ки, сил…ный, оч…ки.

4. Напиши слова во множественном числе.

Чиж – _______________                                 Алёша – _____________

 Этаж – _______________                            Малыш – _____________

5. Вставь пропущенные буквы:

Жил в Одессе чёрный ко… .

 Он зале… на парохо… .

 С удовольствием в буфете

 Съел с колба…кой бутербро… .   Ю. Мориц

6. Вставь пропущенные буквы:

В л…су зв…рьки г…товятся к з…ме. Птицы ул…тают в тёплые края. Белоч…ка суш…т на ветвях д…ревьев гр…бы. Ёж…к спеш…т в свою норку. Мы…ка запасает з…рно.

7. Составь и запиши рассказ на тему: «Лето». 

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Form:  5 ______

I. Grammar
 1. Bill ... homework in his room. 
 A do    B does    C doing
 2. Sue has got two ... in her pencil case. 
 A pens   B pen   C eraser
 3. Jane and Polly ... in the same class. 
 A is   B isn't     C are
 4. There's a painting ... the wall. 
 A on    B in     C to
 5. Miss Smith has got ... atlas on her desk.
 A a     B an      C two
 6. Hi David! ... are you from?
 A When     B Who      C Where
 7. This is Mike and Carla's car. It's ... car.
 A they're     B there      C their
 8. David has got a new ... in his kitchen.
 A cooker   B wardrobe    C washbasin
 9. My mum washes the dishes in the ... .
 A washbasin    B bath     C sink
 10. The sofa is ... the window.
 A on    B under     C in
 11. ... you got new trainers on?
 A Do     B Are     C Have
 12. Tim's a good student. He's ...
 A noisy    B clever     C naughty
 13. My baby sister ... walk yet.
 A can     B don't     C can't
 14. Has ... got a pen?
 A he    B we     C they
 15. Mark makes me laugh. He's so ... .
 A funny   B noisy      C naughty
 16. How are you? ... ! 
 A Fine, thanks     B Nice to meet you     C See you later
 17. Where are they from? They're from ...
 A Canadian      B American     C Japan
 18. My mum is an actress. ... films are great!
 A His      B She      C Her 

19. This is my house. It belongs to ... .
 A my       B me     C them
 20.How old are the girls? ... 12 and 14.
 A Their      B There       C They're
 
 

II. Present Simple.  Give the negative and interrogative forms -?

• We have English on Monday.
• Lena is going to be a teacher.
• Nick likes playing computer games.  
• It rains in autumn.  
• Lena is a good student.  
• We are friends.  
• My mum is a doctor.  
• Boris likes travelling.  
• My name is Sam.  

10. I am from London.  

III. Present Simple.Put in is/are/do/does.

1.   Where____you from?

2.   Where____ Jane   live?

3.     ___you like your new school?

4.   Where_____your textbook?

5.  ____you play any sports?

6.   What time_____the library close?

7._____you usually tired after your classes?

8.   _____your mother a lawyer?

9.       ___she know your phone number?

10._____her job boring?

 IV.  Present Simple.Write questions.

1    you / walk to school / every day?

2   your lessons / start / at eight o'clock?

3    you / do your homework / every evening?

4    you and your best friend / go / to the same school?

5   you / watch / TV after school?

6   your best friend / visit / you at weekends?

7   you / play sport / every day?

8   your mum / get up early / at weekends?

IX. Speak on the topic:

1. My family
2. My summer holiday
3. My best friend

5-6 сыныптар үшін берілетін жазғы тапсырма жинағы

1 тапсырма

1 тәжірибе.

Тәжірибе көрсету үшін бір шылым, шамалы мақта және пластик бөтелкесі қажет. Тұтатылған шылымды бөтелке ішіне салып, аузын мақтамен жабыңдар.  

Атаулы тәжірибенің болжамын жазыңдар.   

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Көмекші нұсқаулық:

1.Болжам құру ой ұсыныстарынан басталады. Осыған байланысты білетін білімдеріңмен өз ойларыңмен бөлісулеріне болады. Айтылған тұжырымдарың болжам болуы үшін белгілі критерийге сай болуы керек. 

2.Жасалатын болжамның бірінші критерийі оны тәжірибе арқылы жасау. Тәжірибе жасау сендер үшін болжам жасауға арналған емтихан сияқты. Егер сендердің тұжырымдарың тәжірибе арқылы расталған болса сендер дұрыс жолдасыңдар.  

4. Екінші критерийі ол нақтылық. Барлық айтылған тұжырымдарды жинақтап бір шешімге келу. Жасалған болжамдар логикалық жағынан құрылымы сақталған, қорытынды ойда ешбір қайшылық болмауы керек.  

5. Айтылған болжамдар мынадай сөздерден басталулары керек:  

Егер де ……, онда…..

Егер былай ойласақ ….

Менің ойымша, егер….

№2 тәжірибе.

1. Бір тартылмаған шылым мен тартылған шылымның фильтрлерін алу.  
2. Екі фильтрдің ішін ашып салыстыру.  
3. Тәжірибенің болжамын жазыңыз.  
4. Қорытынды жасау.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№3 тәжірибе.

• стаканға бірдей көлемде су құйылады.  
• 1 стаканға тартылған шылымның, ал 2 стаканға толық шылымның фильтрін саламыз.  
• Стакан ішіндегі суды бұлғаймыз.  
• Қорытынды:Ерітінді түстерінде ешібр айырмашылық жоқ. 
• 2. Әмбебап индикатор қағазының көмегімен ерітінді құрамын тексеру. 

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1 тәжірибе.

Тәжірибе көрсету үшін бір шылым, шамалы мақта және пластик бөтелкесі қажет. Тұталған шылымды бөтелке ішіне салып, аузы мақтамен жабылады.  Атаулы тәжірибенің болжамын айту қажет

№2 тәжірибе.

1. Бір тартылмаған шылым мен тартылған шылымның фильтрлерін алу.  
2. Екі фильтрдің ішін ашып салыстыру.  
3. Тәжірибенің болжамын жазыңыз.  
4. Қорытынды жасау.

№3 тәжірибе.

1. 1 стаканға бірдей көлемде су құйылады.  

1. 1 стаканға тартылған шылымның, ал 2 стаканға толық шылымның фильтрін саламыз.  
2. Стакан ішіндегі суды бұлғаймыз.  

2.тапсырма

Заттардың құрылысы мен қасиеттері. Бөлшектер теориясының негізгі қағидалары. Диффузия

1. а) Газдардың қасиеттерін зерттеңіз. Тәжірибе жүргізіп, келесі сұрақтарға жауап беріңіз:
2. Шарды үрлеңіз. Шардың қай бөлігін ауа алып тұр? Газдың пішіні қандай? 
3.  Қолыңызбен шарды қысыңыз (шардың формасын өзгертіңіз). Ауаның көлемі сақталды ма? Оның пішіні сақталды ма? 
4.  Шприцтің поршенін тартып, оны ауамен толтырыңыз. Тесігін саусағыңызбен жауып, сыға бастаңыз. Газды сығу оңай ма? 
5. б) Сұйықтықтардың қасиеттерін зерттеңіз. Тәжірибе жүргізіп, келесі сұрақтарға жауап беріңіз: 
6. Мензурканың көмегімен сұйықтықтың көлемін өлшеңіз.
7. Суды пішіні әртүрлі ыдыстарға құйыңыз. Ыдыстың қай бөлігін сұйықтық толтырып тұр? Сұйықтық өз пішінін сақтайды ма? 
8. Сұйықтықтың көлемін қайта өлшеңіз. Оның көлемі өзгерді ме? 
9. Шприцті сумен толтырыңыз. Тесігін саусағыңызбен жауып, сыға бастаңыз. Сұйықтықты сығу оңай ма? 
10. в) Қатты денелердің қасиеттерін зерттеңіз. Тәжірибе жүргізіп, келесі сұрақтарға жауап беріңіз:
11. Қатты денелердің пішіні бар ма? 
12. Өз көлемін сақтайды ма?
13. Қолыңызбен денені басыңыз. Оны сығу оңай ма?
14. Қатты денелердің, сұйықтықтардың және газдардың құрылысы 

3. тапсырма

Табиғи/жасанды материалдар

1. Берілген материалдарды кестенің дұрыс жағына жіктеңіз. Табиғи/жасанды материалдардан жасалған заттар туралы ойланыңыз.

1. Шыныдан не жасауға болады………………………………………….

Ағаштан не жасауға болады

1. Тапсырма
2. Экожүйе

Тапсырма: Сұрақтарға жауап беру. 

Сұрақ 1. Неліктен мәдени өсімдіктер арамшөптермен  бәсекелесе алмайды?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Сұрақ 2. Агроценоздағы топырақ неліктен тең тозады?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Сұрақ 3. Топырақты қайта құнарландыру жолын көрсетіңіз.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Сұрақ 4. Агроценоздың өнімділігін көтеру жолын  көрсетіңіз

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Дескрипторлар 

-Неліктен мәдени өсімдіктер арамшөптермен  бәсекелесе алмайтынын көрсетеді.

-Агроценоздағы топырақ неліктен тең тозатынын біледі.

-Топырақты қайта құнарландыру жолын көрсетеді.

-Агроценоздың өнімділігін көтеру жолын  көрсетеді

5. тапсырма

Дұрыс жауапты дөнгелетіп   белгілеңіз

1. Заттың массалық үлесі көрсетеді

А 100  г ерітіндідегі судың массасын

В 100  г ерітіндідегі еріген заттың  массасын

С 1000  г ерітіндідегі судың массасын

D 1000  г ерітіндідегі еріген заттың  массасын

2. Еріген заттың массалық үлесінің формуласы

А  ω( еріген зат ) = 

В ω( ерігензат ) = 

С ω( ерігензат ) = 

D ω( ерігензат ) = 

Есеп 1

65 г суда 35 г қантты еріткенде түзілетін ерітіндідегі қанттың массалық үлесі қанша?

Есеп 2*

60 г тұз  240 г суда ерітілді. Ерітіндідегі тұздың массалық үлесін есептеңіз. 

1. Тапсырма
2. ПЛАСТИК СТАКАННАН ТЕЛЕФОН ДАЙЫНДАУ

Қажетті құрал-жабдықтар:

2 пластик стақан, жіп(4-6 метр), қайшы, пышақ, ермексаз, қажетіне қарай жапсырғыштар, түрлі түсті қағаздар, желім.

1. Ермексаздан пластик стақанның түбінен сәл үлкен көлемде қалың дөңгелек дайындаңыз. Оған стақанды орналастырыңыз. Пышақтың көмегімен стақанның түбінен саңылау дайындаңыз. 

1. Екінші стақанмен де осындай әрекетті қайталаңыз
2. Жіптің бір ұшын стақанның түбіндегі саңылаудан өткізіп, жіптің ұшын түйіңіз.

1. Екінші стақанмен де осындай әрекетті қайталаңыз
2. Телефон дайын!
3. Телефонды түрлі түсті қағазбен, жапсырғыштармен әшекейлесеңіз болады.
4. Маңызды. Телефон дұрыс жұмысы үшін жіп тартылып тұру керек. Тартылған жіпке ешқандай зат тимеуі керек.
5. Стақанды құлағыңызға апарғанда екінші жағындағы досыңыздың сыбырлаған дауысы естіледі.
6. Стақандар телефонда бір мезгілде микрофон және динамик ролін атқарады. Ал жіп телефон тоғы қызметін атқарады.
7. Бұл телефонның кемшілігі дыбыс толқыны қашықтық алыстаған сайын кеми береді.

Нәтижесін жазып кел

 7.тапсырма

«Заттар жіне олардың қасиеттері. Таза заттар мен қоспалар» тақырыбына тест тапсырмалары

1. Берілген қасиеттердің қайсысы денені сипаттайды?

а) электрөткізгіштік; 

ә) әр түрлі агрегаттық күйлерде болуы;

б) белгілі бір пішін мен көлем;

в) заттардан тұрады.

2. Төменде берілген заттардың қайсысы кәдімгі жағдайларда қатты агрегаттық күйде болады? 

а) су; ә) оттегі;б) мыс;в) ас тұзы

3. Берілген тізімдегілердің қайсылары заттарға жатады

а) мыс; ә) шеге;б) күміс сырға; в) су

4. Қай заттар суда еріткенде түссіз ерітінді түзеді? 

а) қант;ә) ас содасы; в) ас тұзы;в) йод

5. Қандай қасиеттері бойынша ас тұзын қателесіп, қант ұнтағымен шатастырып алуға болады

а) түсі;ә) дәмі;б) иісі; г) суда ерігіштігі.

6. Тыныс алу үшін қандай зат қажет?

а) оттегі; б) азот; в) су; г) көмірқышқыл газы.

8. тапсырма

Сәйкестік жаса:

Физикалық құбылыстар: _______

Химиялық құбылыстар: _______

1. Өзендегі су мұз жабынымен қапталды;
2. Темір шегеде таттың пайда болуы;
3. Алтын сым жіпке дейін созылып ширатылды;
4. Автомобильдің іштен жану двигателінде отынды жағу;
5. Мұздан жасалған ойыншық көктемде еріп кетті;
6. Жаңбыр суының кебуі;
7. Қамыр дайындау үшін қасықта сода мен сірке суы араласырылды;
8. Қорғасын кесегін азот қышқылына салған кезде, ол жоғалып (жойылып) кетті, сол кезде қоңыр түсті газ  бөлінді;
9. Мұз кесегі құлап кетті де, ол сынып, бірнеше кішкентай мұз кесектері пайда болды.
10. Тау жыныстарының желдетілуі;
11. Күміс қасық ауада қарайып кетті;
12. Өзен суының бетінен судың булануы;
13. Керосиннің шамда жануы;
14. Ауаның қозғалуы (жел);
15. Сүттің ашып, айран түзілуі;
16. Темір кесегінің балқуы;
17. Сіріңкенің жануы;
18. Жағажайда балалар құмнан сарай жасады; 

9.тапсырма

9.1-тапсырма.Кескін картаға материктер мен дүние бөліктерінің атауларын жаз.

9.2.Дүние бөліктері

                      Ескі дүние                                                                                          Жаңа дүние

9.3.Төмендегі сұрақтарға жауап бер.

1) Х. Колумб қай материкті ашты?

2) Ең соңғы ашылған материк қайсы?

10.Тапсырма:

1. Суретте Қазақстан Республикасының Қызыл Кітабына енгізілген жануарлар берілген. Оларды атаңыз.  

2. Бұл жануарлардың ҚР Қызыл Кітабына енгізу себебін анықтаңыз. 

ДескрипторОқушы 

 - суретбойынша ҚР ҚызылКітабынаенгізілгенжануарлардыанықтайды

 - жануарлардың ҚР Қызыл Кітабына енгізу себебін анықтайды

11.тапсырма «Төмен қарай түсіп келе жатқан доптың қозғалысы»

Тапсырма. 

1. Құрал жабдық: Тенис добының екі түрі, электронды таразы 
2. Берілген тақырыпқа сай жасайтын жұмысыңа мақсат құр(мақсат сабақ тақырыбына сай болуы керек)
3. Мақсатқа жету үшін жазайтын жұмысыңда рет-ретімен жаз
4. Эксперименттік тапсырманы орындай отырып қорытынды жаз

–. Доп неліктен төмен қарай түседі?  

№2 топ «Кішкентай шардың тегіс және кедір-бұдыр жазықтық бетімен қозғалысы»

Тапсырма. 

1. Құрал жабдық: екі түрлі өлшемдегі болат шар, электронды таразы, мата
2. Берілген тақырыпқа сай жасайтын жұмысыңа мақсат құр(мақсат сабақ тақырыбына сай болуы керек)
3. Мақсатқа жету үшін жазайтын жұмысыңда рет-ретімен жаз
4. Эксперименттік тапсырманы орындай отырып қорытынды жаз

-. Шардың қозғалыс жылдамдығы неліктен өзгерді? 

№3 топ «Тығынның су бетіндегі қозғалысы»

Тапсырма. 

1. Құрал жабдық: суы бар ыдыс, тығын
2. Берілген тақырыпқа сай жасайтын жұмысыңа мақсат құр(мақсат сабақ тақырыбына сай болуы керек)
3. Мақсатқа жету үшін жазайтын жұмысыңда рет-ретімен жаз
4. Эксперименттік тапсырманы орындай отырып қорытынды жаз

-. Тығын неліктен су бетіне қалқып шықты?

№4 топ «Серіппеге бекітілген жүктің серіппені созғаннан кейінгі қозғалысы»

Тапсырма. 

1. Құрал жабдық: серіппе, 0,3 кг жүк
2. Берілген тақырыпқа сай жасайтын жұмысыңа мақсат құр(мақсат сабақ тақырыбына сай болуы керек)
3. Мақсатқа жету үшін жазайтын жұмысыңда рет-ретімен жаз
4. Эксперименттік тапсырманы орындай отырып қорытынды жаз

-. Неліктен жүк жоғары-төмен қозғалады? 

Тапсырма 2.Қоректік тізбектегі бірінші деңгейден келесі әрбір деңгейге берілетін энергия ауысуын көрсетеді. 

Жазғы тапсырмалар жинағы

Информатика

5-сынып

№1 Тапсырма

1. Суреттегі жағдайлар неге қауіпті екендігін түсіндіріңіз.

№2. Тапсырма 

1. Құрылғылардың атауын жазыңыз.

1.1. Көрсетілген құрылғыларды қызметімен сәйкестендіріңіз. 

№3. Тапсырма 

1. Жағдаят берілген.

Азаматтың әрекетінің   заңдылығын анықтаңыз.

Азамат _______________________________, себебі_________________________________

_____________________________________________________________________________

№4. Тапсырма 

1. Құжатқа құпия сөз орнатудың себебін түсіндіріңіз.

1.1 Құжатқа құпия сөз орнату ретін көрсетіңіз. 

1.___________

2.___________

3.___________

4.___________

5.___________

6._________

№5. Тапсырма 

1. Жалпы қолданысқа рұқсат етілген бума белгісін көрсетіңіз. 

1. Файлдарды жалпы қолданысқа рұқсат етілген бумаға орналастыру үшін орындалатын әрекеттер 

ретін көрсетіңіз.

Тапсырма

1. Сипаттамасы берілген мәтін құжатын құрыңыз

Құпия сөз 

Құпия сөз - компьютермен немесе құжаттармен жұмыс істеу кезінде жеке басын немесе өкілеттігін растауға арналған шартты сөз немесе таңбалар жиынтығы.

Қауіпсіз құпия сөз жасау үшін арналған негізгі ережелер:

1) құпия сөзде таңбалар саны көбейген сайын соншалықты сенімді болады;

2) құпия сөзде  @, #, ... символдарын қолдану қажет;

3) құпия сөзді жиі ауыстыру қажет;

4) Құпия сөзіңді басқа адамдармен бөліспе.

2. Құпия сөз орнату ретінің. Установите пароль на данный документ.

1. 1 Мәтін құжатына құпия сөз орнатыңыз. Опишите последовательность установки пароля.

Бөлім «Біздің өміріміздегі алгоритмдер»

Бөлім «Жобаны құру және таныстыру»

Жазғы тапсырма

5-сынып

1. Амалдарды орындаңдар:

1) 67812 – (489 • 105 + 7445);

2) 39405 : 555 + 301 • 203;

3) (94554 : 927 + 884) – 109;

4) (895 • 409 – 188823) : 88;

5) 8,6 + 0,064 • 125 : 20;

6) 89,89 : 101 + 45,75 : 25;

7) (500,5 : 500 + 78,999) :  • 25;

8) 7² + (0,3)² + (0,4)² +10;

9) 

10) 53,5 - 14 • 1 + 8;

2. Теңдеуді шешіңдер:

1) х + 8,34 = 10;

2) 40,02 – х = 37,7;

3) 8х = 4;

4) 315,9 : х = 7,02;

5) (60,1 – х) + 9,09 = 18,1;

6) 44,2 – (х + 0,45) = 21,8;

7)  + 5 = 13;

8) (5,6 – х) : 0,04 = 3,5;

9) 2,8 • (6,21 – х) = 0,84;

10)(0,988 + х) • 2,5 = 4,87;

3. Тиімді тәсілмен есептеңдер:

1) 2 • 6,7 + 8 • 7,6 + 8 • 2,4 + 2 • 3,3;

2) 3 • 5,2 + 7 • 9,3 + 7 • 10,7 + 3 • 14,8;

3) 12 • 2,3 + 17,7 • 11 + 17,7 • 9 + 8 • 2,3;

4) ;

5) ;

4. Теңдеу құрып, шығаруға берілген есептер:

1) Оқушы бір сан ойлады. Ол ойлаған санды 1 есе арттырып, нәтижесіне 2,3-ті қосқанда 7,8 саны шықты. Оқушы қандай санды ойлады?

2) Ойлаған саннан 97,1 саны азайтылып, шыққан айырманың мәні 2,5 санына көбейтілді. Шыққан нәтижеге 4,25 санын қосқанда 7 саны шықты. Ойлаған санды табыңдар.

3) Құмырадағы сүттің -ін  құйып алған соң, тағы да 0,5 л сүт құйылып алынды. Сонда құмырада 3,5 л сүт қалды. Алғашқыда құмырада неше литр сүт болды?

4) Автотұрақта барлығы 38 машина тұр. Ондағы жеңіл машиналар жүк машиналарынан 2 есе көп. Автотұрақта неше жүк машинасы тұр?

5) Самал, Арман және Дархан үшеуі 78 марка жинады. Самалдың жинаған маркаларынан Арманның жинаған маркалары 3 есе артық, ал Дарханның жинаған маркалары 2,5 есе артық. Самал неше марка жинады? Дархан неше марка жинады?

6) Тік төртбұрыштың периметрі 38 см. Оның ұзындығы енінен 1 есе артық. Тік төртбұрыштың ауданын табыңдар.

7) Автобус пен автомобиль 168 км қашықтықтан бір-біріне қарсы жүріп келеді. Автомобильдің жылдамдығы автобустың жылдамдығынан 12 км/сағ артық. Олар 1 сағ 30 минуттан кейін бір-бірімен кездесті. Автобустың жылдамдығын табыңдар.

5. Берілген санның бөлігін (пайызын) табу. Бөлігі (пайызы) бойынша санды табу.

1) 200–дің 35%-ын;

2) 88-дің 200%-ын табыңдар.

3) 25%-ы 30-ға;

4) 60%-ы 120-ға тең санды табыңдар:

5) Жинақ банкке 7%-тік жылдық өсіммен 7000000 тг салынды. Жинақ банкке салынған осы ақша бір жылдан соң неше теңге болады?

6) Жинақ банкке 8%-тік жылдық өсіммен салынған ақшаның бір жылдан соңғы өсімі 520000 тг болды. Жинақ банкке неше теңге ақша салынды?

7) Ауданы 330 га егістіктің -і жыртылды. Қанша гектар жер жыртылды?

8) Автокөлік бір қаладан екінші қалаға шықты. Бірінші сағатта ол 68 км немесе барлық жолдың 40%-ын, екінші сағатта 72 км жол жүрді. Автокөлік енді қанша километр жүруі керек?

9) Бірінші күні 180 га жер жыртылды. Екінші күні жыртылған жер бірінші күні жыртылған жердің 80%-ына, үшінші күні жыртылған жер екінші күні жыртылған жердің -іне тең. Үш күнде қанша гектар жер жыртылған?

10) Автокөлік бірінші күні 170 км жүрді. Екінші күні бірінші күні жүрілген жол ұзындығының -ін, үшінші күні екінші күні жүрілген жол ұзындығының 120%-ын құрайтын жол жүрді. Үш күнде автокөлік қанша километр жол жүрген?

11) Токарь 215 бөлшек дайындап, күндік тапсырмасын 172% орындады. Токарь тапсырмадан артық неше бөлшек дайындады?

12) Тіктөртбұрыштың ұзындығы 20 см, ені ұзындығының 80%-ын құрайды. Периметрі берілген тіктөртбұрыштың периметрінің -іне тең шаршының ауданын табыңдар.

13) Үшбұрыштың бір қабырғасының ұзындығы 12 дм, қалған екі қабырғасының ұзындықтарының әрқайсысы бірінші қабырға ұзындығының 80%-ын құрайды. Үшбұрыштың периметрін табыңдар.

14) Автомобиль бірінші сағатта 56 км жүрді, бұл екінші сағатта жүрген жолының -індей. Үшінші сағатта жүрген жолы екінші сағатта жүрген жолының 0,75-іне тең. Автомобиль үш сағатта неше километр жол жүрді?

15) Дүкенге сатуға әкелінген көкөністің бірінші күні 35%-і, ал екніші күні 28%-і сатылды. Үшінші күні қалған 333 килограмы сатылды. Дүкенге барлығы неше килограмм көкөніс әкелінді?

6. Берілген сөйлемнен өрнек құрастырып, оның мәнін табыңдар

1) 9,86 және 1,7 сандарының бөліндісі мен 1,4 және 43,15 сандарының көбейтіндісін қосыңдар.

2) 4,9962 және 0,12 сандарының бөліндісінен 3,4 және 0,02 сандарының көбейтіндісін азайтыңдар.

3) 8,945 және 12,255 сандарының қосындысын 80,94 және 78,84 сандарының айырымына көбейтіңдер.

4) 98,631 және 45,231 сандарының айырымын 19,781 және 0,219 сандарының қосындысына бөліңдер.

7. Өрнектің мәнін табыңдар:

1) 45,6 • х – 8,901 : у + 6,2 • z, мұндағы х = 2,5;  у = 0,09;  z = 50,1; 

2) 65,065 : х – 4,25 • у + 6,8 • z, мұндағы х = 1,3;  у = 0,08;  z = 1,25;

3) 63,5 • х + 78,78 : у – 34,6 • z, мұндағы х = 1,8;  у = 1,3;  z = 0,7;

4) х : 8,9 + 63,2 • у – 74,5 • z, мұндағы х = 49,84;  у = 5,5;  z = 0,08;

5)  : х + 3 • у – 9 • z, мұндағы х = 2;  у = 3;  z = 1,8;

8. Бурабай өлкесі таулы-орманды кешенде орналасқан. Бурабайдың өсімдіктер әлемінің 65%-ын қарағай, 31%-ын аққайың, 3%-ын емен және 1%-ын бұталар алып жатыр. Бурабай өлкесінің өсімдіктер әлемін дөңгелек диагамма арқылы көрсетіңдер.

9. А(1), В(5,5), С(7), М(9,5) нүктелерін координаталық сәуледе кескіндеңдер.

10. Амалдарды орындаңдар: 

11. Атай баласымен, әкесі баласымен балық аулады. Атайдың аулаған балықтары баласының аулаған балықтарынан 2 есе көп. Әкесінің аулаған балықтары баласының аулаған балықтарынан 3 есе көп. Егер әкесінің баласы 4 балық ауласа, олар барлығы неше балық аулады?

Б.Момышұлы атындағы №45 қазақ классикалық гимназиясы

Тарих пәнінен 5-сынып оқушыларына арналған жазғы тапсырма

Дайындаған: Тасқожаева А.Б.

Бөлім: Қазақстандағы ежелгі адамдардың өмірі

1-тапсырмаТөмендеге Қазақстандық археолог - ғалымдарды атаңыз, ашқан еңбектерін сәйкестендіріңіз.

2-тапсырма    Кестедегі еңбек құралдарды сипаттап, берілген суреттерді ұғымдармен сәйкестендіріңіз.

3-тапсырма    Суреттердегі ежелгі адамдардың кәсіптерін анықтап, суретке тақырып қойып, сипаттама беріңіз.

4-тапсырма    Кестеде берілген еңбек құралдарының не үшін қолданылғандығын жазыңыз

5-тапсырма    Кестеге берілген қола дәуірі археологиялық ескерткіштерінің айырмашылығы мен ұқсастықтарын толтырыңыз.

6-тапсырма    Төменде берілген наным-сенімдердің анықтамасын сипаттаңыз.

1.Тотемизм –

2. Анимизм –

3. Фетишизм –

4. Магия –

Бөлім : Ежелгі көшпелілер өмірі

7-тапсырма    Мал шаруашылығына, егіншілікке, қолөнерге темір өндірісінің тигізген ықпалын

түсіндіріңіз.

8-тапсырма    Көшпелі мал шаруашылығының қалыптасу себептерін көрсетіңіз.

Көшпелі мал шаруашылығының қалыптасу себептері

9-тапсырма    Киіз үйдің үш ерекшеліктерін жазыңыз.

Бөлім: Сақтар

9-тапсырма    Төменде берілген мәтінді пайдаланып сұрақтарға жауап беріңіз.

Археолог - ғалым Кемел Ақышев Қазақстанды әйгілі етті. Ол 1969 жылы Жетісу аймағында сақ тайпаларынан қалған өте танымал ескерткішті ашты.

Бұл қай ескерткіш?

Ескерткіш неге Қазақстанды әлемге танытты?

10-тапсырма   Сақ қоғамындағы әлеуметтік топтардың қызметін сипаттаңыз

Бөлім: Үйсіндер мен қаңлылар

11-тапсырма   Берілген әлеуметтік топтарды сәйкесінше кестеге орналастырыңыз (патша, абыз, гуньмо, бек, жауынгерлер, егіншілер, малшылар, уәзір, даруға).

12-тапсырма   Кестені толтырыңыз.

13-тапсырма   Суреттердегі үйсіндер мен қаңлылардың қолданбалы өнер туындыларын сипаттаңыз.

Бөлім: Ғұндар

14-тапсырма   Тірек-сызбада берілген мемлекеттермен ғұндардың одақтасу немесе соғысу себептерін

жазыңыз.

Бөлім : Сарматтар

15-тапсырма   Археологиялық ескерткіштерді салыстырыңыз

Ежелгі Қазақстанға саяхат

16-тапсырма   Ұлы Жібек жолының пайда болуы туралы сұрақтарға жауап беріңіз.

Тест тапсырмалары

1.Алғашқы адамдардың бастапқы кезеңдегі топтасу жүйесі

А) Рулық

В) Тайпалық

С) Қауымдастық

D) Тобыр

Е) Көшпелілер

2.Алғашқы адамдардыңрулыққауымнанкейінгіқалыптасужүйесі

А) тобыр

В) тайпа

С) аналықру

D) аталықру

Е) терімшілер

3.Қоғамдаалғашқыіріеңбекбөлінісінтуғызған жағдай

А) шаруашылықтыңегіншілік пен мал шаруашылығыболыпбөлінуі.

В) аңшылықтыңтууы.

С) тобырдың қалыптасуы.

D) темірдіпайдалану

Е)терімшіліктіңдамуы

4.Еңежелгі "ептіадамның"  мөлшерменөмірсүргенмерзімі.

А) 1 млнжылбұрын

В) 500-200 мыңжылбұрын

С) 100-35 мыңжылбұрын

D) 40-35 жылбұрын

Е) 1 млн. 750 мыңжылбұрын

5.Еңежелгіадамныңеңбекқұралы

А) Садақ

В) Бумеранг

С) Болас

D) Найза

Е) Үшкіртас

6.Жербетіндебұдан 100-35 мыңжылбұрынөмірсүрді:

А) "Ептіадамдар"

В) Синантроптар

С) Кроманондықтар

D) "Саналыадамдар"

Е)Неандертальдықтар

7.Тасдәуірін (палеолит) қамтитын кезең

А) б.з.д. 12-5 мыңжыл

В) б.з.д.5-3 мыңжылбұрын

С) б.з.д. 100-75 ғасырлар

D) б.з.д.75-20 ғасырлар

Е) б.з.д. 2 млн 500 мың-12 мыңжыл

8.Орта тасғасырықамтитынкезең

А) б.з.б.12-5 мыңжыл

В) б.з.б. 5-3 мыңжылбұрын

С) б.з.б. 75-12 мыңжылбұрын

D) б.з.д.7-5 мыңжыл

Е) б.з.б.1 млн. 750 мыңжылбұрын

9.Жаңа тас ғасыры қамтитын кезең

А) б.з.д.12-5 мың жыл

В) б.з.д.7-5 мыңжыл

С) б.з.б.5-3 мыңжыл

D) б.з.д.2-1 мыңжыл

Е) б.з.д. 3-2 мыңжыл

10.Қазақстан аумағында өмірсүргеналғашқыадамдардыңзамандасы

А) "Ептіадам"

В) Неондерталь

С) Кроманьон

D) "Саналыадам"

Е) Питекантроп

11.Алғашқы адамдардың аулаған аңдары

А) Қоян, арқар

В) Елік, ешкі

С) Қой, жылқы

D) Ұсақ аңдар

Е) Мамонт мен бизон

12.Жамбыл облысынантабылған палеолит дәуірінің бес мыңдай еңбек құралдарының бәрі:

А) Дәнүккіштер мен сыналар

В) Келі, балталар

С) Қайла мен чопперлер

D) Келілер мен чоппингтер

Е) Қашау мен үшкірзаттар

13.Жербетініңкүртсуыйбастауыбасталды

А) 500 мыңжылбұрын

В)  100 мыңжылбұрын

С) 300 мыңжылбұрын

D) 200 мыңжылбұрын

Е) 1 млнжылбұрын

14.Тасдәуіріадамдарыныңинежасағанзаты.

А) Тас

В) Мыс

С) Қалайы

D) Темір

Е) Үшкір сүйек

15.Ежелгіадамдардыңжіпорнынапайдаланғанзаттары

А) Шөптамырлары

В) Ағаш қабықтары

С) Жануарлардың сіңірлері

D) Жануарларішектері

Е) Жануарларжүніниіруарқылы

16.Ертетасғасырытұрақтарының ең көнеескерткіштерініңтабылғанжері

А) Сексеуіл,Қарасу

В) Усть-Нарым

С) Атасу,Пеньки

D) Арал,Ботай

Е) Шақпақата,Арыстанды.

17.Бірқабатөңделгентасқұралдыңжүзінұсақкертікойықтаржасауарқылы өткірлеу әдісі

А) Егеуәдісі

В) Қайрау әдісі

С) Кесуәдісі

D) Қашау әдісі

Е) Ретушь әдісі

18.Жамбыл обылысындағы 5 мыңғажуықтасқұралдартабылғантұрақтар

А) Арыстанды,Шақпақата

В) Тесіктас,Семізбұғы

С) Бөріқазған,Шабақты

D) Қарасу,Сексеуіл

Е).Атасу,Пеньки

19."Саналыадам" сүйегіалғашреттабылғанүңгір

А) Кро-Маньон

В) Тесіктас

С) Олдувай

D) Шабақты

Е) Неандерталь

20.ОрталықҚазақстанжеріндегіжүзітүзу, кейдеқайқытаспышаққырғыштыртабылған тұрақ

А)Шабақты

В) Семізбұғы

С) Арыстанды.

D) Атасу.           

Е) Бөріқазған.

21.Тасдәуіріндеруішіндегібарлықмәселелершешілді

А) Аналаркеңесінде

В) Еркектеркеңесінде

С) Ақсақалдар кеңесінде

D) Рубасшысында,

Е) Жалпыжиналыста

22.Мезолиттің хронологиялық шеңбері

А) б.з.д. 140-40 мың жылдықтар

В) б.з.д. 40-30 мың жылдықтар

С) б.з.д. 30-20 мың жылдықтар

D) б.з.д.20-12 мың жылдықтар

Е) б.з.д. 12-5 мың жылдықтар

23.Мезолит заманыныңбастыжаңалығыныңбірі

А) Тобырдың қалыптасуы

В) Тасқұралдарынойлап табу

С) Мал шаруашылығының қалыптасуы

D) Теселіегіншіліктіңдамуы

Е) Садақ пен жебеніңжасалуы

24.Қазақстанаумағындағыбелгілімезолиттіктұрақтар саны

А) 10-нан астам

В) 30-дан астам

С) 40-тан астам

D) 50-ден астам

Е) 20-дан астам

25.Орта тасғасырындағыбалалартобынанересектертобынаөтуғұрпы

А) Жетілдіру

В) Кәмелеттік

С) Дағдыландыру

D) Бағыштау (инициация)

Е) Үйрету

26.Егіншіліктіңпайда болу мерзімі

А) 100 мыңжылбұрын

В) 50 мыңжылбұрын

С) 30 мыңжылбұрын

D) 20 мыңжылбұрын

Е) 10 мыңжылбұрын

27.Ежелгіегіншілердіңжержырту құралы

А) Қайла

В) Шапқы

С) Орақ

D) Дән үккіш

Е) Тесе

28.Малдықолғаүйретебастау қалыптасқан кезең

А) Ертеполеолит

В) Орта полеолит

С) Энеолит

D) Қола дәуірі

Е) Мезолит

29.Жаңатасғасырықамтитынкезең

А) б.з.б. 140-40 мыңжыл

В) б.з.б. 40-12 мыңжыл

С) б.з.б.12-5 мыңжыл

D) б.з.б. 2-1 мың жылдықтар

Е) б.з.б. 5-3 мың жылдықтар

30.Неолит дәуірініңСолтүстікҚазақстанжеріндегітұрағы

А)Усть-Нарым

В) Шабақты

С) Пеньки

D) Бөрқазған

Е) Зеленая Балка

31.Неолит дәуірініңОрталықҚазақстанжеріндегітұрағы

А) Пеньки.

В) Шабақты.

С) Усть-Нарым.

D) Қарасу.                 

Е) Зеленая Балка

32.Неолиттік 150-ге жуықтұрақ, көнекеншығару, жерлеуорындары табылған өңір

А) Солтүстік Қазақстан

В) Шығыс Қазақстан

С) Ертісөңірі

D) Есілбойы

Е) Жезқазған өңірі

33.Қазақстанаумағынантабылғаннеолиттіктұрақтар саны

А) 100-ден астам

В) 200-ден астам

С) 300-ден астам

D) 400-ден астам

Е) 500-ден астам

34."Қышқұмыраларзаманы" депаталатындәуір

А) Неолит

В) Мезолит

С) Энеолит

D) Қола дәуірі

Е) Кейінгіполеолит

35.Мыс-тасғасыры (энеолит) дәуірішамамен

А) б.з.б. 800-700 мыңжылдар

В) б.з.б.700-500 мыңжылдар

С) б.з.б. 800-140 мыңжылдар

D) б.з.б. 100 мыңжылдар

Е) б.з.б. 3000-2800 мыңжылдар

36.Еңбіріншіқолданылған металл

А) қола

В) мыс

С) темір

D) күміс

Е) қалайы

37.Шаруашылықтағыеңалғашқыіріқоғамдықеңбекбөлінісі

А) Кен өндірісініңдамуы

В) Егіншілік пен кенөндірісіболыпбөлінуі

С) Қышқұмыражасаушылар мен малшаруашылығыболыпбөлінуі

D) Аңшылықтан мал шаруашылығының бөлініп шығуы

Е) Егіншілік пен малшаруашылығыболыпбөлінуі

38.Солтүстік Қазақстандағы энеолит кезеңініңерекшеескерткіші

А) Сексеуіл                 

В) Усть Нарым

С) Зеленая Балка

D) Пеньки

Е) Ботай

39.ЭнеолиттікескерткіштертабылғанМаңғыстаужеріндегіелдімекен

А) Ботаи

В) Шабақты

С) Шебір

D) Бөрқазған

Е) Қарасу

40.Ежелгіадамдардыңөзбілімдерінсуретті хат арқылыхабарлауы

А) Нумизиматика

В) Петроглиф

С) Остиология

D) Пиктография

Е) Топономика

41.Адамдардыңшығутегінжануарларменбайланыстырудыңғылымиатауы.

А) Тәңірлік

В) Аңдық            

С) Пиктография

D) Анимизм

Е) Тотемизм

42. Қола дәуіріндегі қоланың алыну қосындысы

А) Мыс пен темір

В) Қалайы мен күміс

С) Алтын мен мыс

D) Күміс пен алтын

Е) Мыс пен қалайы

43.Қола дәуірінде 1100 тонна қалайышығарылғанкенорны

А) Қарқаралы, Ақшатау

В) Қаратаужоталары

С) Тарбағатай, Сауыр

D) Жезқазған, Ақшатау

Е) Нарым, Қалба                          

44.Қоладәуіріндекендіқорытуүшінсалынған күрделі құрылыстар

А) Астаулар

В) Шөміштер

С) Қазандықтар

D) Қалыптар

Е) Донна пештері

45.Еуразиядаласындағықоладәуірінің мәдениеті

А) Беғазы

В) Дәндібай

С) Атасу

D) Қола

Е) Андронов

46.СолтүстікжәнеБатысҚазақстандағызерттелген Андрон мәдениетінің қоныстар саны

А) 35-тен аса

В) 50-ден аса

С) 18-ден аса

D) 100-ден аса

Е) 80-нен аса

47.ҚоладәуірінежататынСолтүстікҚазақстандағықоныстар

А) Андронов, Беғазы

В) Петровка, Боголюбов

С) Арқайым, Атасу

D) Петровка, Қызылжар

Е) Дәндібай, Атасу

48.Қола дәуіріне тән 30 қоныс, 150 оба зерттелгенаймақ

А) Оңтүстік Қазақстан

В) Солтүстік Қазақстан

С) Шығыс Қазақстан

D) БатысҚазақстан

Е) Орталық Қазақстан

49.Андрондықтардың бет бейнесінсипаттағанғалым.

А) Ақышев

В) Массон

С) Герасимов

D) Алпысбаев

Е) Алексеев

50.Мал бағудың көшпелі түріне көшу қалыптаса бастаған дәуір

А) Неолит

В) Энеолит

С) Темір

D) Палеолит

Е) Қола

51.ЖерленгенАндроновтықтардың  басы қаратылды

А) Батысқа, Оңтүстікке

В) Солтүстікке, Батысқа

С) Солтүстікке, Шығысқа

D) Батысқа, Солтүстікке

Е) Шығысқа, Оңтүстікке

52.Андроновтықтардың сүтөнімдері мен еттісақтаутәсілі

А) Жердіңбетіндесалынғантұрақтарда

В) Тыстағы ұраларда

С) Ет пен сүттікептіріп сақтаған

D) Арнайықышқұмыраларда

Е) Жер еден астындағышұңқырда

53.ОрталықҚазақстанжеріндегіқоладәуірініңең соңғы кезең мәдениеті

А) Андронов

В) Беғазы-Атасу

С) Орталық Қазақстан

D) Дәндібай-Қарасу

Е) Беғазы-Дәндібай

54.Тебіндіжайылымғабайланысты саны артқан мал.

А) Сиыр

В) Түйе, ешкі

С) Сиыр, жылқы

D) Жылқы, түйе

Е) Жылқы, қой

55.Қазақстанжеріндегіқоладәуірінжоспарлызерттеубасталғанжыл

А) 1926

В) 1931 

С) 1946            

D) 1954

Е) 1938

56.Қазақстанжеріндегіқоладәуірінтүбегейлізерттеудібастағанғалым

А) Марғұлан

В) Ақышев

С) Алпысбаев

D) Гумилев

Е) Массон

57.Мүлік теңсіздігінің қалыптаса бастаған дәуірі

А) Палеолит

В) Мезолит

С) Неолит

D) Темірдәуірі

Е) Қола дәуірі

58.Андроновтықтардың мойынға таққан тұмаршалары

А) Асылтастар

В) Алтын әшекей

С) Мал сүйегі

D) Қола салпыншақтар

Е) Жыртқышаңдардың азу тісі

59.Темірдәуірініңқамтитынаралығы

А) б.з.д. 18-10 ғасыр

В) б.з.д. 16-8 ғасыр

С) б.з.б. 14-6 ғасыр 

D) б.з.б. 12-8 ғасыр

Е) б.з.д. 8 ғасыр б.з-дың 6 ғасыры

60.Ертетемірдәуірікезеңі аралығы

А) б.з,б.19-15 ғасырлар

В) б.з.б.15-13 ғасырлар

С) б.з.б. 8-3 ғасырлар

D) б.з.б.11-9 ғасырлар

Е) б.з.б. 13-11 ғасырлар

61.Табиғаттыңдайынөнімінпайдаланғанаңшы-терімшілерден көшпелілердің айырмашылығы

А) Руболыпөмірсүруі

В) Көсемдердіңпайдаболуы

С) Еңбекқұралдарынжасайбілуі

D) Баспанажасайбілуі

Е) Өнім өндірді

62.Малдықыстажаюғабайланыстықалыптасқанжайылым.

А)Жайлау

В) Күзек

С) Ауыспалы

D) Аршыпжеу

Е) Тебінді

63.Біздіңзаманымызғажеткенежелгімерекеніңбірі

А) Жайлауға көшу

В) Көктеуге шығу

С) Қыстауға оралу

D) Айдың жаңаруы

Е) Наурызмейрамы

64.Жартылайкөшпелімалшаруашылығы дамыған аймақтар

А) БатысжәнеОрталықҚазақстан

В) Қаратау және Жезқазған өңірлері

С) Орталық және Оңтүстік Қазақстан

D) Барлық өңірлерде

Е) Алтай, Жетісутаулыаймақтарында

65.Темірдәуіріндеотырықшылықшаруашылық дамыған өңірлер

А) Ертіс,Зайсанөңірлері

В) Алтай,Жетісутаулыаймақтары

С) Барлық өңірлерде

D) Сырдария, Шу, Келесөзендері аңғарлары

Е)ОрталықҚазақстанжері

66.Ертекөшпелілердіңбаспаналарында пеш орналасты

А) Кіреберісте

В) Дәлізде

С) Үйсыртында

D) Кез-келгенжерде

Е) Ортасында

67.Сақтартуралымәліметберетінжазбамәтіндерісақталғанелдер

А) Қытай, Парсы

В) Үнді,Грек

С) Рим, Парсы,Үнді

D) Руна жазулар

Е) Грек, парсы авторларының шығармалары

68. Иран жазбаларындағы "сақ" сөзінің мағынасы

А) Құдіретті еркектер

В) Жүйрікаттытурлар

С) Номадтар

D) Көшпелілер

Е) Азиялықскифтер

69.Грек деректеріндегікөшпелілердіңтағы да біратауы

А) Тиграхауда

В) Парадарайа

С) Хаумаварга

D) Турлар

Е) Дайлар

70.Сақәйелдерітуралы "ержүреккеледі, соғысқаупітөнгендеерлерінекөмектеседі" депбаяндайтын грек авторы

А) Геродот

В) Страбон

С) Трог

D) Полиэн

Е) Ктесий

71.Тиграхаудасақтарыныңқоныстанғанаумағы

А) Орталық Қазақстан

В) Шығыс Қазақстан

С) Солтүстік Қазақстан

D) БатысҚазақстан

Е) Оңтүстік Қазақстан

72.Әскери-демократияныңпайда бола бастағанкезі

А) Неолит дәуірі

В) Энеолит дәуірі

С) Темірдәуірі

D) Түркі кезеңі

Е) Қола дәуірі

73.Саққоғамындағыадамдартобы

А) Патша, малшылар, қолөнершілер

В) Жауынгерлер, абыздар, қолөнершілер

С) Көсемдер, жауынгерлер, егіншілер

D) Көсемдер, абыздар, малшылар

Е) Жауынгерлер, абыздар, малшылар мен егіншілер

74.Саққоғамындағыабыздардыңтанымалбелгісі

А) Тостаған мен ерекше бас киімі

В) Абыздармөрлері

С) Ерекшешапан мен белбеу

D) Қару жарағы

Е) Аса таяқ

75.Сақжауынгерлерініңкиімтүсі

А) Ақ

В) Сары

С) Қара

D) Әр түрлі

Е) Қызыл және сары-қызыл

76.Жазбадеректерденбелгіліб.з.б. 570-520 жылдарыөмірсүргенсақпатшайымы

А) Зарина

В) Томирис

С) Спита

D) Мөдеше                                                                                  

Е) Скунха

77.Сақтартуралы "Киімі мен өмірсүрудағдысыскифтергеұқсас" депжазған

А) Страбон

В) Полиэн

С) Ксеркс

D) Ктесий

Е) Геродот

78.Қызылордаобылысыжеріндегіб.з.б. ІУ-б.з.-дың ХІІІ ғасырларынажататынежелгіқалашық

А) Қойлық

В) Арқайым

С) Ботай

D) Бесшатыр

Е) Шірік-Рабат

79.Сақтартуралы "Құдайдеполаркүндіесептейдіжәнеоғанжылқынықұрбандыққашалады" депжазған

А) Ксеркс

В) Дарии

С) Геродот

D) Ктесий

Е) Страбон

80.Сақжеріне   Кир бастаған парсы әскерлерініңбасыпкіргенуақыты

А) б.з.б. 519 ж.

В) б.з.б. 490 ж

С) б.з.б. 570 ж

D) б.з.з. 520 ж

Е) б.з.б. 530 ж

81.Дарий бастаған парсы әскерлеріжорығыныңмерзімі

А) б.з.б. 530 ж.

В) б.з.б. 519ж

С) б.з.б. 570 ж

D) б.з.з. 520 ж

Е) б.з.б.490ж

82.Сақтардың парсы әскері құрамында  Марафон шайқасына қатысқан уақыты

А) б.з.б.570 ж

В) б.з.б.519 ж

С) б.з.б.530 ж

D) б.з.б.420 ж

Е) б.з.б. 490 ж

83.Томирис пен Кир шайқасытуралыжазған Рим тарихшысы

А) Полиэн

В) Арриан

С) Геродот

D) Страбон

Е) Помпей Трог

84.Шірік Рабат қаласыныңкүзет мұнаралары бар орталығы

А) Қамал

В) Мешіт

С) Цитадел

D) Рабат

Е) Базар

85.СақтарғаИраннантараған "өмірағашы" дейтінаңдықстильдегібейне

А) Қабанбейнесі

В) Жылқыбейнесі

С) Бұғыбейнесі

D) Сиырбейнесі

Е) Арыстанбейнесі

86.Аңдық стиль пайдаболғанғасыр

А) б.з.б. У ғ

В) б.з.б. ІУ ғ

С) б.з.б. ІІІ ғ

D) б.з.б. І ғ

Е) б.з.б. УІІ ғ.

87.Бесшатыробасыныңмерзімі

А) б.з.б.8-5 ғғ

В) б.з.б.5-1 ғғ

С) б.з.б.7-6 ғғ

D) б.з.б.6-5 ғғ

Е) б.з.б.5-4 ғғ

88."Аңстилі" дәстүріменсақтаржорықтаркезіндетанысқан ел

А) Индия

В) Алдыңғы Азия мен Қытай

С) Қытай мен Индия

D) Қытай

Е) Алдыңғы Азия мен Иран

89.Сақтаробасындағысағанағажерастыменкелетінарнайыжол

А) Саркофаг

В) Менгир

С) Қабір

D) Сағана

Е) Дромос

90. Үйсін мәдениеті деп аталатын ескерткіштердің негізінен шоғырланған өңірі

А) Шығыс Қазақстан

В) Оңтүстік Қазақстан

С) Орталық Қазақстан

D) БатысҚазақстан

Е) Жетісу

91.Жетісуөңіріндегіүйсінмәдениетінің хронологиялық шеңбері

А) б.з.д. ІІІ-УІІІ ғ.-б.з. І ғасыр

В) б.з.д.У ғ. - б.з. ІІ ғасыр 

С) б.з.д.УІ ғ.-б.з. ІІ ғасыр

D) б.з.д. ІІІ ғ.-б.з. ІУ ғасыр

Е) б.з.д. ІУ ғ.-б.з. ІІІ ғасыр

92.Үйсіндердіңшығутегітуралымәліметқалдырғантарихшы

А) СымаЦянь

В) Страбон

С) Ктесий

D) Торг

Е) Герадот

93.Үйсінгуньмосынабағынғантайпакөсемдеріатауы.

А) Елтебер

В) Қаған

С) Тархан

D) Жабғу

Е) Бек

94.Үйсіндерде жақсы дамыған кәсіп

А) мата тоқу

В) жібекөндіру

С) сауда

D) үй кәсіпшілігі

Е) теріөңдеу

95.Үйсіндердежерленгенадамның басы қаратылған тұс

А) Шығысқа

В) Оңтүстікке

С) Солтүстікке

D) Кез-келгентұсқа

Е) Батысқа

96.Үйсіндердіңқышзаттары мен ыдыстарындағысалынғансурет

А) геометриялық өрнектер

В) аңбейнелері

С) табиғатсуреттері

D) жануарларбейнесі

Е) күнніңсуреті

97.Қаңлы мемлекетінің өмір сүру хронологиялық шеңбері

А) б.з.б. УІ-б.з.б. ІІ ғасыр

В) б.з.б. ІУ ғасыр-б.з. І ғасыр

С) б.з.б.ІІІ-ІІ ғ. б.з. У ғасыр

D) б.з.б. ІІ ғ-б.з. ІІІ ғасыр

Е) б.з.б. ІІІ ғ-б.з. ІІ ғасыр

98. Қаңлы мемлекетінің пайда болған уақыты, шекарасы туралы айтылатын маңызды тарихи дерек.

А) "Авеста"

В) "Қаңлы мемлекеті"

С) "Қаңлы жылнамасы

D) "Тарихи жазбалар"

Е) "Цянь хоньшу"

99. Б.з.б.46-36 жылдары қаңлылардың Қытайға қарсы көмек көрсеткен елі

А) Аландар

В) Үйсіндер

С)Ғұндар

D) Сарматтар

Е) Сақтар

100. Ежелгі қаңлылардың негізгі атамекені

А) Жетісу

В) Ертіс өзені

С) Еділ бойы

D) Шу мен Талас аңғары

Е) Сырдың орта ағысы

101. Қаңлы елі ішінде бөлінген иелік саны

А) 2

В) 5

С) 4

D) 6

Е) 3

102. Шыршық өзенінің оң жағындағы қаңлы қаласы

А) Шаш-Илақ

В) Ханарық

С) Қостөбе

D) Көк-Мардан

Е) Зах

103. Қаңлылар жерінен табылған б.з. 3-4 ғ. соғылған теңгелер саны

А) 2200-дей

В) 3300-дей

С) 4000-дей

D) 2100-дей

Е) 1300-дей

104. Қаңлыларға жататын өлген адамды киімімен жерлеу аймағы

А) Қауыншы мәдениеті

В) Қаратау мәдениеті

С) Жетіасар мәдениеті

D) Қуаңдария мәдениеті

Е) Отырар мәдениеті

105. Қытай деректеріндегі ғұн басшысы лауазымы:

А) "Гуньмо

В) "Күнби"

С) "Хан"

D) "Патша"

Е) "Шаньюи"

106. Ғұндар кезеңін қамтитын аралық

А) б.з.б. У ғ.-б.з.б. І ғ.

В)  б.з.б. УІ ғ-б.з. У ғ.

С) б.з.б. ІІІ ғ.-б.з. УІ ғ.

D) б.з.б. ІІ ғ. -б.з. ІІ ғ.

Е) б.з.б. ІУ ғ.-б.з. ІІІ ғ.

107. Шығыстанушы Л.Н.Гумилевтің мәлімдеуінше ғұн державасының пайда болған мерзімі

А) б.з.б. 306 ж.

В) б.з.б.. 209 ж.

С) б.з.б. 509 ж.

D) б.з.б. 109 ж.

Е) б.з.б.420 ж.

108. Ғұн мемлекетіндегі ру саны

А) 14

В) 9

С) 7

D) 12

Е) 24

109. Ғұн мемлекетінде ақсақалдар кеңесі жылына

А) 5-рет шақырылды

В) 6-рет шақырылды

С) 1-рет шақырылды

D) 2-рет шақырылды

Е) 3 рет шақырылды

110. Ғұндар мен Қытай елі арасындағы соғыс қимылдары созылған уақыт

А) 100 жылдан астам

В) жарты ғасыр

С) 1 ғасыр бойы

D) 200 жылдан астам

Е) 300 жылдан астам

111. Ғұндардың шығыстан батысқа қарай жылжуы басталған мерзім

А) б.з.б. ІУ ғ.

В) б.з.б. ІІІ ғ.

С). б.з.б. ІІ ғ.

D) б.з. ІІІ ғ.

Е) б.з. ІІ ғ

112. Рим империясына қауіп туғызған ғұн басшысы

А) Мөде

В) Чжи-Чжи

С) Бумын

D) Мұқан

Е) Еділ

113. Еділ (Аттила) жөнінде құнды дерек қалдырған

А) Ктесий

В) Прийск

С) Аррион

D) Герадот

Е) Торг

114. "Атилла" операсын жазған италиян композиторы

А) Бах

В) Чайковский

С) Шоппен

D) Дж.Куани

Е) Джузеппе Верди

115. Ғұндар өсірген үй малдары

А) Сиыр мен қойды ғана

В) Жылқы мен ешкіні ғана

С) Жылқы мен қойды ғана

D) Жылқы мен түйені ғана

Е) Малдың барлық түрін

116. Ғұндарда опасыздық жасағандарға берілген жаза түрі

А) елден аластатылды

В) құлдыққа сатты

С) айыптының бетін тілді

D) дүре соқты

Е) өлім жазасы

117. Ғұндарда бұйым бетіне алтын түйіршіктерді дәнекерлеу әдісі   

А) Безендіру

В) Бояу

С) Жапсыру

D) Отырғызу

Е) Зерлеу

118. Ғұндар бұйымының бетіне түрлі-түсті заттарды жапсыру стилі

А) "Аңдық стиль"

В) "Полихромдық стиль"

С) "Зерлеу стилі"

D) "Әшекейлеу стилі"

Е) "Дәнекерлік стилі"

119. Ғұндардың жүннен киім тоқып кигендігін көрсететін негізгі дәлел

А) Жазба деректер

В) Жүн қалдықтары

С) Жібек қалдықтары

D) Киім қалдықтары

Е) Ұршық бастары

120. Көне дәуір авторларының еңбектерінде "сармат" атауының кездесетін мерзімі

А) б.з.б. У ғасыр

В) б.з.б. ІУ ғасыр

С) б.з. ІІ ғасыры

D) б.з. бас кезі

Е) б.з.б. ІІІ ғасыр

121. Сармат тайпаларының өмір сүру мерзімі

А).б.з.б. УІІІ ғ.-б.з. У ғ.

В)  б.з.б. УІ ғ.-б.з. ІІ ғ.

С) б.з.б.УІІ ғ.-б.з. ІІІ ғ.

D) б.з.б.ІІІ ғ.- б.з. ІУ ғ.

Е)б.з.б. У ғ.-б.з. І ғ

122. Арал-Каспий аралығы, одан оңтүстікке қарай өмір сүрген сармат тайпасы

А) Каспий

В) Гиркан

С) Саврамат

D) Алан

Е) Дах

123. Сармат дәуіріндегі Каспий теңізінің атауы

А) Хорезм

В) Исседон

С) Дах

D) Еділ

Е) Гиркан

124. Б.з.б.248-247 жылдары Парфияны басып алған сармат тайпасы

А) Каспи

В) Гиркани

С) Алан

D)Дай

 Е) Исседон

125. Сарматтарда шыныдан жасалған ыдыстарды

А) Өздері жасады

В) Әйелдері жасады

С) Арнайы шеберлер жасады

D) Пайдаланбады

Е) Шығыс елдерден алғызды

126. Сарматтардың Бесоба қорымына жерленген

А) Патшалар

В) Бақсы әйелдер

С) Жауынгерлер

D) Сармат көсемі

Е) Абыз әйелдер

127. Үш савромат жауынгері жерленген қорым

А) Берел

В) Ақсу

С) Қарасу

D) Бесшатыр

Е) Сынтас

128. Соңғы сармат кезеңінің Атырау облысы Жылыой ауданынан табылған ескерткіші

А) Аралтөбе

В) Бәйте

С) Терең

D) Бесоба

Е) Сынтас

129. Ежелгі заманда Сарыарқаның солтүстік батысын мекендеген

А) Исседондар

В) Аримаспылар

С) Массагеттер

D) Дайлар

Е) Аргиппейлер

130 Ежелгі заманда Сарыарқаның  орталығын мекендегендер

А) Аримаспылар

В) Исседондар

С) Дайлар

D) Аргиппейлер

Е) Массагеттер